اعتياد كودكان با اعتياد بزرگسالان بسيار متفاوت است، چون كودكان اختياري از خودشان ندارند و بسياري از كودكان معتاد هم به اجبار يا متاثر از اعتياد پدر و مادر يا زندگي در مكانهاي معضل خيز به اعتياد مبتلا شدهاند. در موارد بسياري هم مادر در دوران بارداري و شيردهي معتاد بوده و اعتياد به جنين يا نوزاد هم منتقل شده است. وقتي با كودكان معتاد مصاحبه ميكنيم متاسفانه شاهد هستيم كه بسياري از آنان از اعتياد خودشان بيخبرند و در چنين شرايطي با كمبود جدي مركز تخصصي و متخصصان درمان اعتياد كودكان مواجهيم. البته مسوولان سازمان بهزيستي اعلام كردهاند كه پروتكل درمان اعتياد كودكان آماده است و با راهاندازي مراكز تخصصي درمان اعتياد كودكان هم اين پروتكل اجرا ميشود. اما مهمترين مشكل در مسير درمان اعتياد كودكان اين است كه براي درمان يك كودك معتاد و بستري او در يك مركز درماني، بايد حتما والدين كودك مجوز كتبي اجازه درمان او را بدهند و در غير اين صورت، مراكز درماني از پذيرش، بستري و درمان كودك خودداري ميكنند در حالي كه فرد بالاي ١٨ سال با چنين مشكلي مواجه نيست. كودكان معتاد حتي پس از درمان، باز به همان خانواده معتاد و محل معضلخيز برميگردند. به خانهاي برميگردند كه پدر يا مادر، اغلب مشاغلي ناپايدار و ناسالم دارند و سطح سواد و آگاهي و سلامت و بهداشت در چنين خانوادههايي بسيار پايين است و احتمال عود اعتياد كودك در چنين شرايطي بسيار زياد است. كودكان معتاد، اغلب مورد آزار و اذيتهاي جسمي و جنسي فراوان قرار ميگيرند و درآمدي هم ندارند كه بتوانند از خانواده و محل معضلخيز جدا شوند. مجموع اين شرايط، درمان اعتياد كودكان را با مشكلات بيشتري روبهرو ميكند. در عين حال، مهمترين دوران رشد جسمي و روحي در همان سنين كودكي است. كودكاني كه درگير اعتياد ميشوند ممكن است اعتماد به نفسشان را از دست بدهند يا به دليل آزار و اذيتهاي جنسي يا اجبار به تكديگري و دزدي، شخصيتشان دچار آسيبهاي فراوان شود. مواد مخدر به هيچوجه تاثير مثبت در رشد جسمي و روحي كودكان ندارد بلكه رشد عقلي و جسمي و مغزي آنها را دچار آسيبهاي فراوان كرده ضمن آنكه كودك به تغذيه هم بي توجه ميشود و چون اولويت كودك، مواد مخدر خواهد بود، از دريافت نيازهاي اوليه بدن؛ مواد پروتييني و ويتامينها كه لازمه رشد سالم است هم محروم ميماند. در حالي كه ما در يك فرد بزرگسال معتاد، با انساني مواجه هستيم كه ٢٠ يا ٢٥ سال از زندگي خود را سالم گذرانده و قطعا مشكلات سلامت در اين فرد در مقايسه با كودك كمتر خواهد بود. متاسفانه تحليل آمار تحقيق جمعيت امام علي(ع) در مورد اعتياد كودكان به ما نشان داد كه اولا، سن ابتلا به اعتياد در كودكان بسيار پايين است و ما هم فكر نميكرديم كه اعتياد در كودكان تا اين حد گسترده و جدي باشد. تصور ما اين بود كه كودكان معتاد، اغلب به دليل كنجكاوي و فشار گروه همسالان يا اجبار روساي باندهاي تكديگري به سمت اعتياد كشيده ميشوند، در حالي كه نتايج اين تحقيق به ما نشان داد كه اتفاقا، خانواده از مهمترين عوامل گرايش كودكان به سمت اعتياد است.
محمد قهرماني
روانشناس خانه علم فرحزاد (جمعيت امام علي)
منبع : روزنامه اعتماد