پایگاه خبری اعتیاد

به گزارش پایگاه خبری اعتیاد و به نقل از خبرگزاری آریا، موضوع تولید واکسن هروئین و مرفین در کشور و تأیید و تکذیب آن چند روزی است که نقل محافل شده و ذهن‌ها را درگیر خود کرده است. طبعاً همه از تولید واکسنی که بتواند بر بیماری اعتیاد غلبه کند و آسیب‌های مربوطه را مرتفع کند استقبال می‌کنند اما هنوز از تأیید کامل یا تکذیب آن مطمئن نشده‌ایم.

تولید واکسن اعتیاد به هروئین و مرفین

چندی قبل قائم‌مقام ستاد مبارزه با مواد مخدر در حاشیه مراسم روز جهانی مواد مخدر و در جمع خبرنگاران از تولید واکسن اعتیاد به هروئین و مرفین در انستیتو پاستور ایران خبر داده بود، مدیرکل نظارت بر دارو و مواد مخدر سازمان غذا و دارو تأکید کرد: «این واکسن‌ها هیچ مجوز اولیه‌ای از سازمان غذا و دارو دریافت نکرده‌اند.»

ماجرا به این سادگی‌ها هم نیست

اما دکتر مهدی پیرصالحی، مدیرکل نظارت بر دارو و مواد مخدر سازمان غذا و دارو معتقد است که ماجرا به این سادگی‌ها هم نیست و در واکنش به اخباری مبنی بر طی کردن مراحل ثبت و اختراع و همچنین تست حیوانی و انسانی واکسن‌های مرفین، هروئین و سیگار گفت: «این واکسن‌ها در وزارت بهداشت در هیچ مرحله‌ای قرار ندارند و نمی‌توان گفت که اختراعی صورت گرفته و حال وزارت بهداشت در ارائه مجوزها اقدامات لازم را انجام دهد.»

چیزی به نام واکسن مرفین وجود ندارد

از طرفی وزیر بهداشت با بیان اینکه رئیس انستیتو پاستور، تولید واکسنی تحت عنوان مرفین و هروئین را تکذیب کرده است، بهترین راهکار درمان اعتیاد به مرفین و هروئین را ارائه می‌دهد. سید حسن قاضی‌زاده هاشمی در خصوص اینکه که آیا ادعای برخی از مسئولان در خصوص ساخت واکسن مرفین و هروئین، توسط انستیتو پاستور صحت دارد یا خیر، گفته که من مصاحبه رئیس انستیتو پاستور را دیدم که اعلام کرده است چنین موضوعی صحت نداشته و چنین واکسنی وجود ندارد. لذا من تحقیقات و پیگیری بیشتری در این مورد انجام ندادم.

وزیر بهداشت در پاسخ به این پرسش که آیا اصلاً وزارت بهداشت، برنامه یا پروژه‌ای برای تولید چنین داروها یا واکسن‌هایی در دست دارد، گفته است که واکسن‌ها را معمولاً برای ویروس‌ها و میکروب‌ها می‌سازند که انسان از دیدنشان عاجز است ولی مرفین را می‌بیند و می‌تواند آن را نکِشد. به گفته وی بهترین راهکار برای این مسئله، تقویت اراده است.

واکنش جزینی به تکذیبیه‌ها

اما قائم‌مقام دبیر کل ستاد مبارزه با مواد مخدر در نشستی خبری در واکنش به اظهارات وزیر بهداشت مبنی بر تکذیب ساخت واکسن مرفین و هروئین و به نقل از رئیس انستیتو پاستور، افزود: «رسانه‌های مختلف و رادیو و تلویزیون با تولیدکننده این واکسن مصاحبه کرده‌اند و این فرد هم‌اکنون حاضر و ناظر است.» جزینی با بیان اینکه این فرد آزمایشات خود را علاوه بر نمونه‌های حیوانی، بر روی 1500 انسان نیز انجام داده است، گفت: «اختراع این واکسن ثبت شده و چندین کشور نیز خواستار آن شده‌اند.» وی در پاسخ به اظهار نظر معاون قضا و دارو وزارت بهداشت نیز که خواستار ارائه اسناد و مدارک اختراع این واکسن شده بود، افزود: «ما اسناد و مدارک خود را به وزارت بهداشت ارائه داده‌ایم و تقاضای تسریع در صدور مجوز تولید آن را داریم.

مطالعه یک واکسن بدون اخذ مجوز

اما درحالی‌که جزینی می‌گوید: این واکسن روی انسان و حیوان آزمایش شده و نتیجه بخش بوده و از وزارت بهداشت خواسته بود در صدور مجوز آن اقدام عاجلانه کند؛ در برابر این ادعا مدیرکل نظارت بر دارو و مواد مخدر سازمان غذا و دارو تأکید می‌کند: «انجام مطالعات انسانی قبل از دریافت مجوز از سازمان غذا و دارو تخلف است. نمی‌توان دارویی را که مقررات اولیه را نداشته، روی انسان آزمایش کرد.» پیرصالحی درعین‌حال به ایسنا گفت: «ظاهراً تزریق واکسن مرفین سالیان سال در زندان‌ها به معتادان انجام شده و اثراتی هم داشته است، اما باید ضوابط مربوط به وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو طی شود.»

بنا به تأکید وی اگر قرار است مطالعه‌ای در مورد واکسن و داروها انجام شود، باید مجوز آن از سازمان غذا و دارو اخذ شود. پس‌ازآن سازمان غذا و دارو نیز بررسی‌های خود را انجام می‌دهد و در صورت صحت، سلامت و اثرگذاری، آن دارو می‌تواند وارد فهرست دارویی کشور شود.

مدیرکل نظارت بر دارو و مواد مخدر سازمان غذا و دارو تصریح کرد: «در مورد این واکسن‌ها نیز اگر مطالعه‌ای صورت گرفته باشد و هرچند هم داکیومنت های زیادی نیز داشته باشد، اما هیچ‌کدام بر اساس مقررات سازمان غذا و دارو نبوده و بدون اخذ مجوزهای لازم صورت گرفته است.»

پیرصالحی معتقد است که وزارت بهداشت برای تأیید دارو و ورود آن به بازار باید از سلامت و اثرگذاری آن در بالین اطمینان داشته باشد. بنا به تأکید وی یک واکسن است که مدعی است می‌تواند روی مرفین، هروئین و سیگار اثربخشی داشته باشد و آن هم هیچ مجوزی از سازمان غذا و دارو دریافت نکرده است.

به‌هرحال به نظر می‌رسد که مسئولان امر باید در اظهارات خود هماهنگ باشند و در موضوعاتی که به نهادهای خود مرتبط است با اطلاعات کافی و هماهنگی بیشتر اظهارنظر کنند و به‌گونه‌ای باشد که بالاخره مردم بدانند که واکسن مرفین و هروئین در کشور تولید شده یا خیر؟ و این کار سختی هم نمی‌تواند باشد.