پایگاه خبری اعتیاد

با گذشت يك سال از فعاليت قرارگاه آسيب‌هاي اجتماعي در پايتخت و در حالي كه قرار بود اين پايگاه، بازوي شوراي اجتماعي كشور در كنترل و كاهش آسيب‌هاي اجتماعي پايتخت باشد، معاون اجتماعي مركز اجتماعي و فرهنگي وزارت كشور فعاليت اين پايگاه را، به خصوص در زمينه ساماندهي متكديان در سطح شهر، ناموفق ارزيابي كرده است. رضا محبوبي كه روز گذشته با ايسنا صحبت مي‌كرد در تشريح علت ناموفق بودن فعاليت اين پايگاه، به مشكلات موجود بر سر راه فعاليت اين پايگاه اشاره كرد و گفت: «مديريت اجتماعي سابق شهرداري همكاري خوبي با شوراي اجتماعي وزارت كشور در اجراي طرح قرارگاه‌ آسيب‌هاي اجتماعي نداشت اما با استقرار مديريت جديد و از سال گذشته، اين طرح براي جمع‌آوري متكديان، كودكان كار و... اجرا شده كه البته در زمينه ساماندهي متكديان توفيقي نداشته چون يكي از مشكلات جدي اين قرارگاه، شناسايي افراد فاقد هويت در مراحل غربالگري و ساماندهي است و اغلب افراد شناسايي شده، اتباع غيرايراني هستند و به دليل ضعف قوانين در مورد اتباع بيگانه، در اين زمينه با محدوديت‌هاي قانوني مواجهيم.»
محبوبي با اشاره به اينكه ٣٠ درصد متكديان، اتباع خارجي هستند، افزود: «قانون شهرداري‌ها در تعريف اقدام به تكدي‌گري مي‌گويد: وقتي كالايي فروخته شود ديگر تكدي‌گري نيست در حالي كه مي‌دانيم اين كار، گونه‌اي از تكدي‌گري است. وقتي به زور كالايي به فروش مي‌رسد، اين نوعي تكدي‌گري است. در حقيقت نمي‌توان به لحاظ قانوني با افرادي كه بر سر چهارراه‌ها كالايي مي‌فروشند، برخورد كرد زيرا آنها جرمي مرتكب نشده‌اند. جمع‌آوري متكديان بايد در فرآيند اجتماعي حل شود. شايد بتوان به افرادي كه در قالب باندهاي سازمان‌يافته فعاليت مي‌كنند، عنوان مجرم داد، اما بايد از افراد نيازمند نيز حمايت كرد.»
اوايل سال ٩٤، عيسي فرهادي، فرماندار تهران از تشكيل قرارگاه آسيب‌هاي اجتماعي خبر داد كه به گفته وي، طرح تشكيل اين قرارگاه توسط شهرداري تهران ارايه شده بود. در حالي كه همان زمان هم انتقاداتي نسبت به فعاليت موازي اين نهاد با نهادهاي حمايتي و متولي اصلي كنترل آسيب‌هاي اجتماعي همچون سازمان بهزيستي كشور مطرح شد، شائبه دليل تراشي براي جذب اعتبارات بيشتر و نه الزاما خدمت به شهروندان هم پررنگ بود چرا كه وظايف شهرداري تهران در مورد ساماندهي آسيب ديدگان اجتماعي پايتخت، از دهه ٧٠ و در مصوبات متعدد وزارت كشور، موكد شده بود و نياز به راه‌اندازي مركز و پايگاه جديد براي كنترل آسيب‌هاي اجتماعي نبود. اين شايبه هم وقتي پررنگ شد كه فرماندار تهران كه از حاميان فعاليت قرارگاه اجتماعي بود از مذاكره با شهرداري تهران و اعضاي شوراي شهر تهران براي اختصاص رديف بودجه‌اي از منابع شهرداري تهران به مجتمع فوريت‌هاي خدمات اجتماعي شهر تهران خبر داد.
 نبايد از ياد برد كه طي دو دهه گذشته، شهرداري تهران در عمل به مصوبات و وظايف مرتبط با ساماندهي آسيب‌ديدگان اجتماعي چندان توفيقي نداشت و طرح‌هاي موقتي كه طي اين مدت اجرا شد، نتيجه بلندمدت منجر به اثر بخشي موثر در اين حوزه ايجاد نكرد. بررسي اثربخشي مراكز ساماندهي كودكان كار و خيابان در دهه ٧٠ و مجتمع‌هاي بازتواني و حرفه‌آموزي «بهاران» هم كه از ماه‌هاي پاياني سال ٩٤ ايجاد شد تا پذيراي آن تعداد از بهبوديافتگان اعتياد باشد كه دوران ترك را در مراكز ماده ١٦ (اردوگاه‌هاي درمان اجباري) سپري كرده بودند، امروز به زعم برخي مسوولان متولي كنترل و كاهش آسيب‌هاي اجتماعي به عنوان اقدامي غيركارشناسي معرفي مي‌شود. به نظر مي‌رسد كه پيشنهاد ايجاد قرارگاه آسيب‌هاي اجتماعي هم كه دو سال قبل از سوي شهرداري تهران روي ميز شوراي اجتماعي كشور رفت، اقدامي هم سطح راه‌اندازي اين مراكز بود كه بدون توجه به ريشه‌هاي بنيادين مولد آسيب‌هاي اجتماعي، صرفا نظر به پاكسازي مقطعي داشت.
١٢ آبان سال ٩٥ كه مجتمع فوريت‌هاي خدمات اجتماعي شهر تهران با حضور فرماندار تهران افتتاح شد، متوليان اصلي كاهش آسيب‌هاي اجتماعي احتمالا با حفظ حرمت هدف‌گذاري فعاليت اين مركز كه گامي در جهت اجراي تاكيدات مقام معظم رهبري نسبت به كنترل و كاهش آسيب‌هاي اجتماعي بود، سكوت اختيار كردند اما فرهادي، همچنان اصلي‌ترين هوادار راه‌اندازي اين مركز بود كه در مراسم افتتاح اين مركز گفت: «در جامعه‌اي كه انقلاب اسلامي آن احيا‌كننده حركت امام حسين(ع) بوده، حيف است آسيب‌هاي ريز و درشت ايجاد شود. آسيب‌هايي كه مي‌توانستيم با برنامه‌ريزي و تدبير از نشر آن جلوگيري كنيم. آسيب‌هايي كه روزي جزيي بودند و متاسفانه از كنار آن عبور كرديم. بايد برنامه دقيقي براي مقابله با اين آسيب‌ها داشته باشيم تا به لكه ننگ تبديل نشود و به جايي نرسند كه قابل ترميم نباشند. طرح اوليه مجتمع فوريت‌هاي خدمات اجتماعي شهر تهران توسط شهرداري تهران ارايه شد و با پيگيري وزارت كشور توانست مصوبه شوراي اجتماعي را دريافت كند. هزينه‌هاي جانبي اين مجتمع بر عهده شهرداري تهران است و در حوزه جمع‌آوري معتادان، متكديان، ساماندهي كارتن خواب‌ها، كودكان كار و متكدي فعاليت خواهد كرد. اعضاي فعال اين مجتمع را نمايندگان شهرداري تهران، بهزيستي، نيروي انتظامي و حامي اين دستگاه‌ها، دستگاه قضايي، دانشگاه علوم پزشكي، كميته امداد، اداره اتباع و ستاد مبارزه با مواد مخدر تشكيل مي‌دهند. فرمانداري نيز به عنوان هماهنگ‌كننده بين اين دستگاه‌ها انجام وظيفه خواهند كرد. همچنين سازمان بازرسي نيز با حساسيت خاصي اين كار را دنبال مي‌كند. از امروز هفته‌اي يك جلسه در همين محل براي موضوع آسيب‌هاي اجتماعي تشكيل خواهد شد تا معضلات را به صورت دقيق پيگيري كنيم، قطعا ديگر بهانه‌اي براي عدم حضور نمايندگان دستگاه‌ها با وجود سازمان بازرسي نخواهيم داشت هر چند كه تاكنون نيز نمايندگان دستگاه‌هاي ذيربط به‌صورت مستمر در جلسات حضور داشتند.»
امروز و با گذشت يك سال از راه‌اندازي قرارگاه آسيب‌هاي اجتماعي، نتيجه فعاليت اين مركز كه قطعا، اعتبارات قابل توجهي را هم در اين مدت هزينه كرده، ناموفق ارزيابي شده است در حالي كه هيچ يك از مسوولان فرمانداري يا شهرداري تهران، گزارشي درباره بازدهي موثر فعاليت اين مركز براي ساماندهي آسيب‌ديدگان اجتماعي و جمعيت هدف ارايه نكرده‌اند.

 منبع: روزنامه اعتماد