پایگاه خبری اعتیاد

سرانجام مقاومت مجلس‌نشین‌ها برای مالیات بر خرده‌فروشی سیگار شکسته شد و کمیسیون تلفیق بودجه 95 مجلس با افزایش قیمت سیگار موافقت کرد. این موضوع امروز در صحن علنی مجلس نیز تصویب خواهد شد و قیمت سیگار حدود 15 درصد رشد می‌کند.
این اتفاق در حالی می‌افتد که 10 سال پیش ایران به معاهده بین‌المللی کنترل دخانیات پیوست؛ معاهده‌ای که در یکی از بندهای آن تاکید شده است، کشورهای عضو موظفند 70 تا 75 درصد مالیات از محل قیمت خرده‌فروشی سیگار دریافت کنند. دو سال بعد از پیوستن به این معاهده مجلس 10 درصد بر مالیات سیگار افزود، اما این مالیات تنها بر قیمت تولید‌کننده اعمال شد و از آن سال به بعد قیمت سیگار بر‌خلاف بسیاری از محصولات که در شیبی تند رو به افزایش بوده‌اند، ثابت ماند. تلاش‌های وزارت بهداشت و مبارزان با دخانیات هم به جایی نرسید؛ چراکه اغلب نمایندگان مجلس علاقه‌ای به طرح موضوع افزایش مالیات بر خرده‌فروشی سیگار نداشتند. گمانه‌زنی‌های زیادی در این باره مطرح بود. برخی معتقدند به دلیل فشارهای شرکت‌های دخانیات داخلی و همچنین واردکنندگان سیگار این موضوع دچار وقفه‌ شده است.

 ارتباط قیمت با مصرف سیگار
در حالی که برخی معتقدند افزایش قیمت سیگار در ایران مصرف را کم نمی‌کند، عبدالرحمان رستمیان، عضو کمیسیون تلفیق بودجه 95 به «فرهیختگان» می‌گوید: «افزایش مالیات بر خرده‌فروشی سیگار تجربه جهانی موفقی است که ما نیز باید آن را بیازماییم؛ چراکه معاهده‌ای که به آن پیوسته‌ایم این مسئولیت را به دوش ما می‌گذارد. کشور ما بین 8 تا 10 میلیون سیگاری دارد که به گفته این عضو کمیسیون بهداشت، با افزایش 10 درصدی مالیات بر خرده‌فروشی سیگار می‌توان 5 درصد از میزان مصرف‌کننده‌ها کم کرد.

 قیمت پایین سیگار در ایران
قیمت سیگار در کشورهای اروپایی به صورت میانگین بین 3.7 تا پنج یورو است؛ این مبلغ معادل 9بطری کوچک آب معدنی و یک وعده غذا و نوشیدنی در آن کشورهاست. در ایران قیمت سیگار به صورت متوسط بین دو تا هفت هزار تومان است که معادل پنج بطری آب معدنی و یک‌سوم یک وعده غذایی مشابه است. این اعداد نشان می‌دهد قیمت سیگار در ایران به نسبت استانداردهای جهانی بسیار کمتر است.
محمدرضا مسجدی، متخصص بیماری‌های ریوی و دبیرکل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات می‌گوید: «برخی می‌گویند افزایش قیمت سیگار فایده‌ای ندارد و مصرف را کم نمی‌کند. این در حالی است که افزایش قیمت، هر مصرفی را کم می‌کند، چنانچه شاهدیم افزایش قیمت گوشت لبنیات که از مایحتاج ضروری مردم است، مصرف آن را به صورت چشمگیری کم می‌کند، پس چطور امکان دارد افزایش قیمت سیگار مصرف را کم نکند.»
او ادامه می‌دهد: «در حال حاضر مالیات 5 درصدی‌ای که از سیگار اخذ می‌شود، از قیمت کارخانه‌ای آن است. مثلا سیگار X در کارخانه 280 تومان تولید می‌شود و به واسطه‌ها داده و به قیمت 1500 تومان در فروشگاه‌ها عرضه می‌شود، این در حالی است که همین مالیات اندک 5 درصد هم از 280 تومان اخذ نمی‌شود؛ یعنی برای هر پاکت چیزی حدود 14 تومان. این در حالی است که اگر این مالیات بر خرده‌فروشی سیگار اخذ می‌شد باید 75 تومان دریافت می‌شد. حال اگر این مالیات به 75 درصد، که تعهد معاهده جهانی است، افزایش یابد، حدود 1200تومان به قیمت همان سیگار X افزوده خواهد شد و در نتیجه قیمت آن به حدود دو برابر می‌رسد. البته بیشتر این مالیات نیز باید صرف امور بهداشت و درمانی شود.»

 سهم وزارت بهداشت از مالیات
سید حسن قاضی‌زاده‌هاشمی چندی پیش اعلام کرده بود «به استناد قانونی حدود 75درصد ارزش ریالی سیگار و فرآورده‌های این‌چنینی باید توسط دولت مالیات اخذ شود، ولی این ارقام کمتر از یکی، دو درصد است و واقعا هنوز با آنچه باید اتفاق بیفتد فاصله بسیاری داریم.» این در حالی است که باید 20 تا 40 درصد از مالیات سیگار به وزارت بهداشت تعلق گیرد؛ پولی که در حال حاضر به وزارت بهداشت نرسیده است.
 در حال حاضر اعتبارات وزارت بهداشت از بودجه عمومی 9 هزار میلیارد تومان است و به گفته وزیر بهداشت، با وضع مالیات بیشتر برای خرده‌فروشی سیگار، در کمتر از پنج سال وزارت بهداشت از بودجه عمومی برای درمان مردم بی‌نیاز خواهد شد؛ چراکه حدود ١١ هزار میلیارد تومان در سال از این محل درآمد خواهد داشت.

 افزایش پله‌ای مالیات
گرچه براساس معاهده جهانی باید 75 درصد به‌عنوان مالیات از خرده‌فروشی سیگار اخذ شود، اما رستمیان می‌گوید: «در مرحله نخست و در سال 95 بین 15 تا 20 درصد افزایش مالیات خواهیم داشت و در سال‌های بعد این میزان افزایش خواهد یافت. البته میزان این افزایش هر سال باید در کمیسیون تلفیق بررسی شود.»
به گفته او، براساس آنچه در کمیسیون تلفیق تصویب شده است برای خرده‌فروشی هر نخ تولید داخلی 35 تومان و برای تولید خارجی 50 تومان مالیات در نظر گرفته شده است.

سعیده علیپور

 منبع: روزنامه فرهیختگان