پایگاه خبری اعتیاد

موضوع کمپ‌های ترک اعتیاد در کشور سابقه 15 ساله دارد. پیدایش کمپ‌ها در روزهای نخست مخالفین زیادی به همراه داشت اما اینکه آیا کمپ اختراع کشور ماست یا در جاهای دیگر دنیا نیز از این روش برای ترک اعتیاد استفاده می‌شود موضوعی است که نیاز به تبیین دارد. باید گفت که ورود سازمان‌های مردم نهاد به درمان ترک اعتیاد یکی از مدل‌ها والگوهایی بود که موجب شد تا سازمان‌ها با استفاده از آن کمپ ایجاد کنند. به طور کلی کمپ مرکزی است که درمان در آن به وسیله دارو انجام نمی‌شود بلکه از سیستم‌های حمایتی و غیر دارویی برای درمان اعتیاد بهره گرفته می‌شود.
در حال حاضر بیش از هزار کمپ قانونی و مجاز در کشور وجود دارد که به همین تعداد در سال‌های گذشته کمپ‌های غیر مجاز پلمب شده‌اند. باید دید که آیا برنامه‌ها وایده‌هایی مثل کمپ در کشور جایگاه قانونی دارد یا خیر؟ در جواب باید گفت بله در ماده 15 قانون مبارزه با مواد مخدر به موضوع کمپ اشاره شده است که براساس آن الگوی درمان سازمان‌های مردم نهاد برای ترک اعتیاد مجاز شناخته شد.
حتی در سیاست‌های کلان در حوزه مواد مخدر به استفاده از نیروهای مردم نهاد هم اشاره شده است. صدور مجوز کمپ‌ها بر عهده سازمان بهزیستی است. چون فعالیت کمپ‌ها بر اساس استفاده از روش‌های غیر دارویی است؛ از این‌رو وزارت بهداشت در بحث نظارت آنها ورود پیدا نکرده است اما کمپ در ذات خود مؤثر است و در دنیا نیز به‌عنوان الگوی درمانی پذیرفته شده است. نمی‌شود به دلیل وجود کمپ‌های غیر مجاز، کمپ‌ها را حذف کرد بلکه باید آسیب‌شناسی و نقط ضعف آنها را پیدا کرد.
متأسفانه ضعف در سیستم نظارت یک اشکال تلقی می‌شود که باید در بسیاری از موارد ساختاری و نحوه صدور مجوز این کمپ‌ها تغییر ایجاد کرد. کمپ‌های مجاز و قانونی با نصب تابلو شناخته شده می‌شوند ولی بیشتر کمپ‌های غیر مجاز در حاشیه شهر ایجاد شده است که متأسفانه برعملکرد آنها نظارتی صورت نمی‌گیرد. نکته مهمی که وجود دارد این است که برخی از خانواده‌ها از داشتن فرد معتاد به ستوه آمده و به دنبال مرکزی هستند که آنها را به آنجا بسپارند و این احساس نیاز مردم موجب شده است که این‌گونه کمپ‌های غیرمجاز بازتولید شوند چون دستگاه‌های متولی نتوانستند به نیازهای مردم جواب داده و تأمین‌کننده خواست آنها باشند. به همین دلیل برخی از افراد سودجو در حاشیه شهر اقدام به تأسیس مراکز غیر مجاز کردند وسعی کردند تا به زور هم که شده افراد معتاد را در آنجا نگهداری کنند.
از طرفی برخی از معتادان بهبود یافته نیز وارد این چرخه شده و برای کسب درآمد بالا، در حاشیه شهر مکانی را به‌عنوان کمپ اجاره کرده‌اند تا از آن طریق کسب درآمد کنند. این امر هم موجب بالا رفتن آمار رشد مراکز غیر مجاز شده است. از آنجایی که کمپ‌ها الگوهای درمانی برای گروه خاصی از مردم هستند بنابراین باید علاوه برنظارت دقیق، آموزش‌های لازم نیز داده و در واقع از آنها حمایت شود. هر چقدر فعالیت کمپ‌های مجوز دار را زیرسؤال ببریم در واقع به رشد آمارکمپ‌های غیر مجاز کمک کرده‌ایم. ما منکر وجود ضعف در کمپ‌ها نیستیم اما نگاه نظارتی باید حمایتی و در عین حال آسیب شناسانه باشد.

دکتر سعید صفاتیان
دبیر کارگروه کاهش تقاضای اعتیاد مجمع تشخیص مصلحت نظام

 منبع: روزنامه ایران