پایگاه خبری اعتیاد

انیدرید استیک پیش سازی که برای تولید هروئین ضروری است. تولید انیدرید استیک سالانه به ۲میلیون تن نیز می رسد، اما تنها مقداری ناچیز از این حجم تولید یعنی چیزی در حدود ۴۷۵ تن یا حدود ۲% برای برطرف کردن نیاز تولیدکنندگان هروئین افغانستان کافی است. بازار اروپا در سال های ۲۰۰۸ تا ۲۰۰۹ به شدت از جانب قاچاقچیان مورد توجه قرار گرفت و به عنوان ناحیه ای آسیب پذیر در مقابل انحرافات باقی ماند. گروه های جرایم سازمان یافته افغان در نواحی متعددی در آسیا نفوذ و با همکاری گروه های بومی آن نواحی، قاچاق مواد شیمیایی واسطه (مورد نیاز برای تولید هروئین) به افغانستان را انجام می دادند. در سال ۲۰۰۹ در خود افغانستان قاچاقچیان یک بازار داخلی انیدرید استیک به ارزش تقریبی  ۱۳۰ تا ۲۰۰ میلیون دلار را در دست داشته اند.

قاچاق انیدرید استیک برای تولیدات هروئین در افغانستان چندوجهی است، اینگونه به نظر می رسد که اروپای مرکزی و جنوب شرقی یک شریان اصلی خروج انیدرید استیک از اتحادیه اروپا را باز گذاشته اند. در سال ۲۰۰۸ اسلوونی و مجارستان به تنهایی ۱۵۶ تن، معادل دو سوم کشفیات جهانی و بیش از یک سوم نیاز غیر قانونی افغانستان در آن سال را کشف و ضبط کردند. در سوی دیگری از جهان، انحراف و تغییر سوی توجه در مورد تجارت داخلی نیز از اهمیت برخوردار است: تغییر و توجه به جمهوری کره و آسیای جنوب شرقی، مقادیر قابل ملاحظه ای از ترانزیت انیدرید استیک از راه جمهوری اسلامی ایران و پاکستان را به دنبال داشته است.

با قرار گرفتن جمهوری اسلامی ایران و پاکستان ما بین نواحی تولید کننده ی انیدرید استیک و کشور مصرف کننده ی آن( افغانستان)، ترانزیت این ماده از داخل مرزهای این کشورها اجتناب ناپذیر است. جمهوری اسلامی ایران مقادیری از مواد شیمیایی مورد نیاز برای تولید هروئین را از مرز خود با ترکیــه، شمال عراق و بندرگاههای جنوبی اش هر ساله کشف می کند. پاکستان انیدرید استیک قاچاق را از مبادی متعددی دریافت می کند و از لحاظ توقیف انیدرید استیک در میان کشورهای همجوار با افغانستان (غیر از چین)، ۷۰% این کشفیات را به خود اختصاص داده است. اینطور به نظر می رسد که بیشترین مقدار انیدرید استیک در مرز جنوبی افغانستان با پاکستان و به علت وجود منافذ متعدد رسوخ و نیز محدودیت ظرفیت های قانونی و تجسسی در آن منطقه وارد کشور می گردد.

افغانستان، مرکز تولید هروئین جهان، تقریباُ ۳۰۰ تا ۵۰۰ لابراتوار در حال فعالیت دارد که هر ساله بروندادی حدود  ۳۸۰تن هروئین دارند. در “مرکز تولید هرویین”، ۵۰% تولید در سال ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰ برای جنوب افغانستان بوده است. الگوها و راهکارهای توقیف انیدرید استیک که در سال های اخیر در افغانستان توسعه یافته اند، حاکی از آنند که تمرکز بر باراندازهای بنادر (باراندازهای دریاِیی) می بایستی مورد توجه قرار گیرند. در کشورهایی مثل جمهوری اسلامی ایران و پاکستان که کشفیات انیدرید استیک زیادی دارند، ۸۰% انیدرید استیک توقیف شده در سال های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۰ در باراندازهای دریایی(بنادر) صورت گرفته اند.

بر اساس دستگیری هایی که متعاقب این کشفیات انجام می گیرند، اینگونه می توان اظهار داشت که شبکه هایی با ملیت های افغانی و پاکستانی نقش مهمی در قاچاق انیدرید استیک دارند، حتی در کشورهای تولید کننده ی دور، مثل جمهوری کره و ژاپن، که پراکندگی و تراکم افراد مشابه با قاچاقچیان مربوطه به نسبت اندک و ناچیز است. در عوض به نظر می رسد که اکثر گروهای دخیل در قاچاق انیدرید استیک از اروپـا و مسـیر بالـکان شبکه های چند ملیتی و نه چندان مستحکم، متشکل از ملیت های محلی و غالباُ  شهروندان ترکیه ای (ترک تبار) ، هســتند. غالباَ هروئین به عنوان وجه مورد استفاده در خریـد انیدرید استیک، در مسیر بالکان و خصوصاَ در افغانستان میان عدم وجود امنیت و کشت خشخاش و قاچاق آن رابطه ای محکم وجود دارد.

عناصر و نیروهای ضد حکومت بخشی از هــزینه ی فعالیت ها و عملیات خود را از تجارت مخدرها تاُمین می کنند. در آن دسته از استان های افغانستان که وضع امنیت بهتر است، کشت خشخاش یا وجود نـدارد یا اینکه بسیــار محدود است. در عوض عمده ترین نواحی کشت خشخاش در استان های جنوبی افغانستان که امنیت خوبی ندارند، قرارگرفته اند. بنابراین می توان چنین نتیجه گیری کرد که امنیت در افغانستان یک پیش شرط مهــّم برای کنترل کشت خشخاش است.

قاچاق هرویین در افغانستان بیشتر در استان های مرزی که کنترل مرزها و قوانین بازدارنده و قاطع کمرنگ هستند، روی می دهد. گرچه اوضاع کنترل مرزی کمی سر و سامان و بهبود یافته است، اما کماکان بسیاری از نواحی مرزی افغانستان مثل مرزهای میان استان های جنوبی و بلوچستان پاکستان هستند که به خوبی حفاظت و رصد نمی‏گردند ( مانند هلمند، قندهار و نیمروز). قاچاقچیان از چنین وضعیتی سود برده و از این مرزها برای قاچاق تریاک، هروئین و انیدرید استیک از یک کشور به دیگری، استفاده می کنند.

افزون بر مرزهای زمینی،  باراندازهای دریایی و فرودگاه های کشورهای همسایه افغانستان نیــز جهت قاچاق هروئین و انیدرید استیک به صورت فزاینده ای مورد استفاده قرار گرفته اند. به نظر می رسد که به ویژه حمل و نقل دریایی برای قاچاقچیانی که در صدد صادر کردن هروئین به مسیر نوظهور آفـریقا و وارد کردن انیدرید استیک به لابراتوارهای تولید هروئین افغانستان هسـتند؛ اهمیت پـیدا کرده است. متعاقباُ می بایستی ظرفیت های بازدارندگی در باراندازهای دریایی و غیردریایی که آسیب پذیر هستند به خصوص در جمهوری اسلامی ایران و پاکستان بهبود و افزایش یابند.