پایگاه خبری اعتیاد

 به گزارش پایگاه خبری اعتیاد (ادنا) و به نقل از خبرگزاری ایسنا، در سال های اخیر  فرهنگ برخورد مردم و مسئولین با معتادین تغییر کرده است اما باز نیز شاهد انگ زدن به معتادین، برخورد نامناسب با آن ها و تخریب شخصیت آن ها در جامعه هستیم. امید داریم تمام افراد کشور فرهنگ اینکه فرد معتاد تنها یک بیمار است و نیاز به درمان و حمایت دارد را در خود نهادینه کنند چراکه نادیده گرفتن معتادین منجر به بازگشت آن ها به اعتیاد و افزایش آسیب های اجتماعی مانند جرم و جنایت در کشور می شود. یادمان باشد که همه ما در وهله ی اول فقط انسان هستیم.

دکتر سید رامین رادفر در گفت و گو با خبرنگار ایسنا با اشاره به اینکه دنیای مجازی و جامعه کشور روزانه ممکن است هزاران یا 10 هزار عکس متفاوت را مشاهده کند، گفت: «این عکس ها می توانند  دارای موضوعات مختلف مانند  طبیعت، اخبار یا توصیه های اخلاقی از زبان بزرگان باشند اما در چند روز اخیر شاهد پخش یک عکس در رسانه ی ملی بوده ایم که پخش این عکس منجر به توجه بیش از حد عموم نسبت به عملکرد این رسانه و اهمیت موضوع مربوطه شد.»

وی تصریح کرد: «این عکس تشریح می کند در یک برنامه زنده تلویزیونی یک مصرف‌کننده بی‌خانمان را دعوت کرده‌اند و به ایشان نوشیدنی تعارف نشده است. هم اکنون این عکس در حال گسترش و اشتراک گذاری در شبکه‌های اجتماعی است.»

این رفتار در صورت وقوع شرم آور است

این پژوهشگر اعتیاد با تاکید بر اینکه عمده قضاوت‌ها و توجه ها در خصوص این عکس مربوط به عینی‌ترین مفهوم آن یعنی نبودن لیوان نوشیدنی پیش روی آن مصرف‌کننده بی‌خانمان است، اظهار کرد: «این نوع رفتار( اگر اتفاق افتاده باشد) بسیار شرم‌آور است اما نکته ی دیگر جالبی نیز در عکس وجود دارد که مربوط به شیوه چیدمان و نشستن مدعوین است.»

رادفر، خاطرنشان کرد: «نشستن سردار نیروی انتظامی و آن مصرف‌کننده بی‌خانمان در دو انتهای میز به صورت نمادین نشان از تقابل این دو گروه با هم دارد که یکی برحسب آنچه وظیفه‌اش می‌خواند عمل می‌کند و دیگری بر اساس این واقعیت که چاره دیگری جز این رفتار(بی خانمانی و خیابان گردی) ندارد. در میانه این دو نیز یک مسئول سازمانی وزارت تعاون و رفاه اجتماعی بر اساس وظایف قانونی‌اش که متولی رفاه اجتماعی آحاد جامعه است قرار دارد و فرد دیگر نیز متعلق به یک رسانه است.»

سهم متولیان رفاه مردم در ایجاد اعتیاد کمتر از معتادین نیست

وی با اشاره به اینکه این چیدمان شاید بتواند یادآوری کند که سهم و تقصیر مصرف‌کنندگان بی‌خانمان در  دچار شدن شان به اعتیاد بیشتر از سهم متولیان رفاه مردم در جامعه، ماموران برقراری نظم و جلوگیری از ورود مواد نیست، بیان کرد:« اگر نخواسته باشیم همه تقصیرها به دولت و حاکمیت مربوط کنیم، بهتر است که نگاهی نیز به تعاون داشته باشیم. تعاون یکی از تأکید شده ترین راهکارهای اقتصادی دین اسلام درخصوص برقراری عدل در جامعه است.»

این پژوهشگر اعتیاد، یادآورشد: «مطالعات نشان داده است هر چه میزان فقر در جامعه کمتر شود اعتیاد نیز کاهش می‌باید. جالب اینجاست که بعد از میزان مشخصی از افزایش درآمد و ناخالص فردی در یک جامعه این عدالت اجتماعی است که میزان اعتیاد بیشتر می‌شود یا کمتر را مشخص می‌کند. در اینصورت مشاهده می کنیم که اگر مردم جامعه به تعاون، همکاری و همدردی بیشتر می‌اندیشیدند و به آن عمل می‌کردند، متولیان برقراری نظم و نیروهای انتظامی توجه شان را به مواد جلب می‌کردند تا به فرد معتاد همچنین متولیان رفاه اجتماعی نیز در انتخاب گروه هدف خود سنجیده‌تر و با منابع بیشتری عمل می‌کردند در اینصورت صندلی چهارم خالی بود بنابراین فرد معتادی وجود نداشت. »

نقش رسانه ها در رفع این معضل

رادفر درخصوص وظیفه ی رسانه در حل این مشکلات، افزود: «رسانه باید با بی‌طرفی به موشکافی یک مسئله یا مشکل بپردازد و کمکی در حل آن کند. در این میان این پرسش ایجاد می شود که آیا در کشور ادبیات رسانه‌های نوشتاری و تصویری در این خصوص بی‌طرفانه است یا خیر. جستجوی ساده گوگل با کلمات کلیدی مانند معتاد خیابانی، معتاد ولگرد، معتاد پرخطر، معتاد کارتن‌خواب یا معتاد ولگرد پرخطر و تعداد صفحاتی که با این عناوین پیدا می‌شوند نشان دهنده این مسئله است. کلمه کلیدی مصرف‌کننده مواد بی‌خانمان که همان معنی را می‌رساند اما به صورت کمتری استفاده می شود و بار انگ را ندارد می تواند جایگزین این کلمات در رسانه ها و مردم شود اما مشاهده می کنیم که رسانه ها اغلب از کلمات نامناسب استفاده می کنند.»

وی بیان کرد:« شواهد استفاده  ده هزار برابری در میزان استفاده از واژه‌های مبتنی بر انگ و تبعیض در رسانه ها را نشان می دهد رسانه در این میان برخوردی بی طرفانه ندارند. فقط کافی است نگاهی مجدد به شیوه نشستن افراد حاضر در برنامه شود. وضعیت نشستن فرد معتاد و همچنین لباس بیش‌ از حد کهنه وی که شاید می‌توانست اندکی توسط رسانه مدیریت شود از نکات قابل توجه دیگر عکس است.»

این پژوهشگر اعتیاد با اشاره به اینکه بی توجهی سایر اعضاء در برنامه باعث شده است که مصرف‌کننده بی‌خانمان به یک شئی در دکور برنامه تبدیل شود، گفت: «این چیدمان شاید به علت نگرش خاصی بوده است که حاضرین از مصرف کننده داشته اند اما لازم به ذکر است این قضاوت فقط بر مبنای همین عکس صورت می‌گیرد.»

وی داستانی را نیز از قول رسول اکرم (ص) نقل کرد که به شرح زیر است: مردی ثروتمند، با لباس تمیز و مرتّب، نزد رسول خدا (ص) نشست. سپس مرد فقیر و چرکْ جامه‌ای آمد و کنار مرد ثروتمند نشست. ثروتمند، لباس خود را جمع کرد. پیامبر (ص) فرمود: «ای! ترسیدی که از فقر او به تو برسد؟ گفت: نه!» فرمود: «ترسیدی که از ثروت تو به او بچسبد؟ گفت: نه!» فرمود: «ترسیدی لباس پاکیزه تو را چرکین و چروک کند؟ گفت: نه.» فرمود: «پس چرا لباس خود را از او دور کردی؟» گفت: «یا رسول‌الله! شیطان من، هر فعل قبیحی را در نظر من زینت می‌دهد و هر خوبی را زشت می‌نماید، در عوض این عمل، نصف دارایی خود را به او بخشیدم.» پیامبر (ص) از فقیر پرسید: «نصف دارایی او را قبول می‌کنی؟ فقیر گفت: نه!» ثروتمند پرسید: «برای چه؟» گفت: می‌ترسم مثل تو شوم.

در سال های گذشته اعتیاد در ایران جرم بود

شیوا جلالوند موسس و مدیرعامل یکی از مراکز کاهش آسیب با اشاره به اینکه در 20 سال گذشته اعتیاد در ایران یک جرم محسوب می شد، یادآورشد: «در آن زمان افرادی که معتاد بودند به زندان منتقل می شدند و مصرف مواد افراد مصرف کننده به صورت مخفیانه بود.»

این موسس مرکز کاهش آسیب، اظهار کرد:« بر اساس مطالعات روانشناسی و روانپزشکی امروزه اعتیاد یک بیماری محسوب می شود. روانشناسان عقیده دارند همانطور که یک بیمار وسواسی قادر به ترک رفتار نادرست خود نیست فرد معتاد نیز نمی تواند مصرف مواد خود را کنترل کند؛ بنابراین این کارشناسان عقیده دارند که باید همانطور که با یک بیمار برخورد می شود با  معتادین نیز به همان صورت رفتار کرد.»

جلالوند با اشاره به اینکه برخی از افراد امروزه به چشم یک مجرم به معتادین نگاه می کنند، تصریح کرد: «اگر به صورت فرضی معتادین مجرم نیز محسوب شوند درست نیست که در یک برنامه ی زنده از فرد معتاد پذیرایی نشود و شخصیت وی به اینصورت نادیده گرفته شود.»

توهین به معتادین موجب بازگشت مجدد آن ها به سمت مواد می شود

وی با تاکید بر نادیده گرفتن حقوق شهروندی معتادین، بی احترامی به شخصیت آن ها و بی اعتمادی به آن ها درخصوص ازدواج و کار منجر به بازگشت دوباره آن ها به سمت مواد می شود، خاطرنشان کرد: «بسیاری از معتادانی که پس از ترک دوباره دچار اعتیاد می شوند مهم ترین علت مصرف مجدد خود را بی اعتنایی دیگران به شخصیت شان می دانند. زمانی که  ارزشی از سوی جامعه و مردم  به افراد معتاد داده نشود آن ها نمی توانند دوباره به سمت پاکی حرکت کنند.»

این مدیر عامل مرکز کاهش آسیب، در پایان بیان کرد:« در چند روز اخیر در تلاش بودیم تا آپسه یک بیمار مبتلا به اعتیاد و ایدز را به صورت رایگان در بیمارستان امام خمینی درمان کنیم اما مسئولین بیمارستان اعلام کردند که فرد بیمار باید هزینه ی درمان خود را به صورت کامل پرداخت کند در غیر اینصورت حاضر به درمان وی نیستند.»

گزارشگر: یاسمن شیرازی

منبع : خبرگزاری ایسنا