پایگاه خبری اعتیاد

جمع‌آوری معتادان خیابانی، موضوعی است که 16 سال است روی آن بحث می‌شود و دستگاه‌های زیادی هم در طی این سال‌ها به این حوزه ورود کرده‌اند؛ اما سؤال مهمی که مطرح است این است که آیا این جمع‌آوری‌ها اثربخش بوده و نتیجه مطلوب و مورد انتظار حاصل شده است؟ مسلماً نه. چون تعداد معتادان خیابانی نه تنها کاهش پیدا نکرده بلکه بیشتر هم شده است.

 مهم‌ترین ایرادی که به این اقدام وارد است این است که وقتی معتادان خیابانی دستگیر و وارد فرایند درمان اجباری می‌شوند، آنچه باید برایشان اتفاق بیفتد نمی‌افتد؛ یعنی سیستم درمانی، بهداشتی و مددکاری در مراکز ماده 16 به‌گونه‌ای نیست که زمینه بهبودی بیماران را فراهم کند. ضمن اینکه بعدازاینکه بیماران از این مراکز ترخیص می‌شوند، حمایت‌های اجتماعی پس از ترخیص برای آن‌ها تعریف نشده است.

از نظر من حمایت‌های اجتماعی پس از ترخیص که آخرین بخش فرایند درمانی است حتی از بخش‌های دیگر هم مهم‌تر است. این در حالی است که بودجه خیلی کمی برای این بخش در نظر گرفته شده و عملاً هیچ‌کدام از سازمان‌ها و نهادهای مسئول خودشان را درگیر این موضوع نکرده‌اند؛ بنابراین وقتی نه فرایند درمانی وجود دارد و نه حمایت پس از خروجی تعریف شده است، طبیعی‌ترین اتفاق این است که معتادان پس از ترخیص دوباره به پاتوق‌هایشان برگردند و مصرف را از سر بگیرند و چرخه دستگیری و درمان دوباره از نو شروع شود.

در ماده 80 برنامه ششم توسعه، دولت مکلف شده است طبق قوانین مربوطه و مصوبات شورای اجتماعی به منظور پیشگیری و کاهش آسیب‌های اجتماعی، نسبت به تهیه طرح جامع کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی با اولویت اعتیاد، طلاق، حاشیه‌نشینی، کودکان کار و مفاسد اخلاقی اقدام کند به‌گونه‌ای که آسیب‌های اجتماعی در انتهای برنامه به بیست‌وپنج درصد میزان کنونی کاهش یابد. در ذیل بند پ همین ماده هم به شناسایی نقاط آسیب‌خیز و بحران‌زای اجتماعی در بافت شهری و حاشیه شهرها و تمرکز بخشیدن حمایت‌های اجتماعی، خدمات بهداشتی ـ درمانی، مددکاری، مشاوره اجتماعی و حقوقی و برنامه‌های اشتغال حمایت‌شده، با اعمال راهبرد همکاری بین‌بخشی و سامانه مدیریت آسیب‌های اجتماعی در مناطق یادشده اشاره شده است. حال اگر دره فرحزاد را جزء نقاط آسیب‌خیز و بحران‌زای اجتماعی در بافت شهری به حساب بیاوریم، متوجه می‌شویم که وظایف دستگاه‌های مربوطه در رابطه با معتادان متجاهری که در این دره سکونت دارند مشخص شده است. جمع‌آوری و فرستادن این بیماران برای درمان شاید بخشی از این راهکار باشد اما قطعاً وظیفه دستگاه‌ها در این بخش خلاصه نمی‌شود. شاید بد نباشد مسئولان و متولیان حوزه آسیب‌های اجتماعی قبل از اجرای برنامه‌های ضربتی نیم‌نگاهی هم به قوانین بیندازند.

منبع: روزنامه شهروند