سالهاست که طرحهای
جمعآوری معتادان متجاهر اجرا میشود و تلاش دستگاههای مسئول برای پاکسازی فرحزاد
اتفاق تازهای نیست. من فکر میکنم باید از متولیان این اقدام پرسید چرا معتادان کارتنخواب
را از پاتوقها جمعآوری میکنند؟ اگر در بهترین حالت پاسخ بدهند که به خاطر کمک
به کارتنخوابهاست و میخواهند آنها را از شرایط ناگواری که در آن گرفتار شدهاند،
نجات دهند، درمانشان کنند و به زندگی عادی بازگردانند. باید به آنها بگوییم دارید
به خطا میروید و شناخت کافی از اعتیاد و کارتنخوابی ندارید. کارتنخوابها افراد
باهوشی هستند که توانستهاند در سرمای زمستان و گرمای تابستان و بدون اینکه ریالی
در جیبشان پول داشته باشند، گلیم خود را از آب بیرون بکشند. پول مصرف موادشان را
تهیه کنند، مایحتاجشان را فراهم کنند و با وجود هزار مشکل و دردسر زنده بمانند. کارتنخوابها
یاد گرفتهاند چگونه بدون هیچ امکاناتی در پاتوقها زندگی کنند و در این مکانها
احساس امنیت میکنند. اینکه این افراد را علیرغم میل آنها دستگیر کنند و به
مراکز درمان اجباری ببرند، نتیجه مورد انتظارشان حاصل نخواهد شد. این افراد با زور
و اجبار پاک میشوند اما بهمحض اینکه آزاد شوند دوباره به پاتوقها بازمیگردند. آنها
با همه سختیها با شیوه زندگی کارتنخوابی خو گرفتهاند و به نظر من باید سبک زندگیشان
را به رسمیت شناخت؛ اما چه کاری میتوان برای این افراد انجام داد؟ باید به این
افراد خدمات کاهش آسیب ارائه شود تا به خود و جامعه کمتر صدمه بزنند و همچنین این
امکان را فراهم کرد که درصورتیکه کارتنخوابی از این شیوه زندگی خسته شد و تمایل
به درمان داشت، شرایط ورود به درمان برایش فراهم و از او حمایت شود.
اما اگر پاسخ به سؤال ابتدای مطلب این باشد که کارتنخوابها را جمعآوری میکنند چون به جامعه و شهروندان آسیب میزنند، در این صورت هم باید به آنها بگوییم که باز هم دارید به خطا میروید. چون جمعآوری معتادان متجاهر حتی مشکل شهروندان را هم حل نمیکند. شاید در کوتاهمدت اثرگذار باشد اما در طولانیمدت بیاثر است. چون بالاخره این معتادان از مراکز درمان اجباری اعتیاد بیرون میآیند و به پاتوقها بازمیگردند. البته فقط ممکن است جای پاتوقها تغییر کند. معتادان به حاشیه بزرگراهها و مکانهای دور از دسترس تری خواهند رفت که احساس امنیت کنند. آنها در شهر پراکنده میشوند و پاتوقهای جدیدی راهاندازی میشود. اگر آن پاتوقها هم پاکسازی شوند در جای دیگری گرد هم میآیند.
مسئولان گفتهاند که میخواهند در دره فرحزاد اکوپارک راهاندازی کنند. ایده جالبی است اما اگر اکوپارک هم درست کنند زمانی مردم حاضر میشوند به این مکان رفتوآمد کنند که دیگر در آنجا مصرفکننده مواد نباشد و کارتنخوابی نبینند که با توجه به وسعت آن منطقه کمی دور از ذهن است و فکر میکنم حتی با گشتهای نیرویهای نظامی و انتظامی بازهم دره فرحزاد به طور کامل پاکسازی نمیشود؛ اما اگر فرض بگیریم در ایده آل ترین وضعیت این اکوپارک به مکانی تبدیل شود که مردم مدام به آن رفت و آمد داشته باشند آن وقت معتادان را در اطراف اتوبان و پشت پمپبنزین و باغهای اطراف همان منطقه خواهیم دید. کارتنخوابها مانند آب سیالی هستند که اگر یک خروجی بسته شود، از خروجی دیگر میرود. منبع این آب سیال هم با این شیوهها مدیریت شدنی نیست بنابراین در همان منطقه و همان محدوده خروجی پیدا میکنند و جاری میشوند.
اما متأسفانه مسئولان حاضر نیستند این واقعیتها را بپذیرند و همچنان از دیدگاه خودشان به ماجرای اعتیاد و کارتنخوابی نگاه میکنند و اصرار دارند که نسخهای که برای این معتادان میپیچند منجر به درمان آنها شود. وقتی هم که میبینند نسخههایشان جواب نمیدهد، نتایج را طوری نشان میدهند که گویا اقداماتشان اثربخش بوده و در حال حل مسئله هستند.
دکترشهرام شیرازی، درمانگر و کارشناس کاهش آسیب اعتیادمنبع: روزنامه شهروند
پایان پیام