پایگاه خبری اعتیاد

به گزارش پایگاه خبری اعتیاد (ادنا) و به نقل از خبرگزاری ایرنا، براساس اظهارات مدیرکل دفتر تحقیقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر ، 76 درصد دانشجویان دانشگاه های دولتی امکانات تفریحی دانشگاه ها را کافی نمی دانند و براساس نتایج پژوهش ها 30 درصد پسران و 12 درصد دختران دانشجو سیگار و قلیان مصرف می کنند.

وی با بیان اینکه 9 درصد پسران و 11 درصد دختران دانشجوی دانشگاه های دولتی به مصرف داروهای حاوی مواد اعتیاد دارند، گفت: «این آمارها نشان می دهد که باید در دانشگاه ها برنامه ریزی های بیشتری جهت کنترل آسیب های اجتماعی صورت گیرد.»

مسوولان ستاد مبارزه با مواد مخدر تاکید دارند اختلال در عملکرد بین رکن های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی منجر به بی اخلاقی اجتماعی، عدم هویت و گرایش به سمت اعتیاد می شود.

عصبانیت، پرخاشگری، مصرف مواد در میان دوستان یا خانواده، عدم پایبندی به مذهب، افسردگی، هیجان طلبی و کمبود اعتماد به نفس از دلایلی است که منجر به تشویق دانشجویان به مصرف مواد می شود.

از سوی دیگر علیرضا جزینی قائم مقام دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر کشور نیز گفته است:« سه درصد دانشجویان و یک درصد دانش آموزان کشور درگیر سوء مصرف مواد مخدر هستند که آمار نگران کننده ای در این حوزه که نیاز به پیشگیری و نظارت بیشتردارد.»

به گفته وی 67 درصد دانشجویان معتاد، مصرف مواد مخدر را پیش از ورود به دانشگاه و در دوره متوسطه تجربه کرده اند.

مسوولان ستاد مبارزه با مواد مخدر معتقد هستند دانشجویانی که در خانه های مجردی یا خوابگاه ها زندگی می کنند، بیش از سایرین در معرض آسیب اعتیاد قرار دارند.

میزان مصرف مواد در میان دانشجوهایی که منزل مجردی دارند، بیشتر از دانشجویان خوابگاهی است. همچنین میزان مصرف مواد در دانشجویان خوابگاهی بیشتر از دانشجویان بومی یا دانشجویانی است که با والدین خود زندگی می کنند.

معتاد کیست؟

با این حال برای آنکه نگاه دقیق تری به پدیده اعتیاد در میان جمعیت بیش از 4 میلیون نفری دانشجویان در کشور داشته باشیم، بهتر است ابتدا نگاهی به مفهوم اعتیاد و اینکه براساس تعاریف رسمی و عرفی به چه کسی معتاد می گویند داشته باشیم.

سازمان بهداشت جهانی می گوید:« هر ماده ای که پس از وارد شدن به درون بدن بتواند بر یک یا چند عملکرد مغز تأثیر بگذارد، ماده مخدر است. این تعریف مخدرهایی نظیر توتون و مشروبات الکلی ، هروئین و L.S.D را در بر می گیرد.»

سازمان ملل متحد نیز می گوید: «اعتیاد به مواد مخدر عبارت است از مسمومیت تدریجی یا حادی که به علت استعمال مداوم یک دارو اعم از طبیعی یا ترکیبی ایجاد می شود و به حال شخص و اجتماع زیان آور است.»

از آنجایی که تنها نهاد رسمی منتشر کننده آمار اعتیاد در کشور ستاد مبارزه با مواد مخدر است و مسوولان وزارت علوم و سازمان امور دانشجویان آماری در این خصوص انتشار نمی دهند، و درعین حال اظهار نظر نمی کنند ، باید نگاه دقیق تری به آمار ارائه شده از سوی این ستاد داشت.

به نظر می رسد یکی از مهم ترین اسنادی که ستاد مبارزه با مواد مخدر با استناد به آنها اقدام به ارائه آماری درباره اعتیاد در دانشگاه ها کرده است، پرسشنامه پایه سلامت دانشجویان است. در این پرسشنامه از تمامی دانشجویان جدید الورود سوال می شود که آیا در طول یک سال گذشته حتی برای یکبار سیگار یا قلیان مصرف کرده اند یا نه؟

براین اساس حتی اگر یک دانشجو اعلام کرده باشد که در طول سال قبل از ورود به دانشگاه ها دخانیات مصرف کرده است، جزو آمار معتادین دسته بندی شده است! با این حال وجود حتی یک معتاد به دخانیات، الکل یا مواد مخدر سنتی یا آزمایشگاهی یک نگرانی جدی و به جاست.

با توجه به آمار بیش از 60 درصدی دختران و کمتر از 40 درصدی پسران در دانشگاه ها، می توان نتیجه گرفت که حدود 18 درصد از جمعیت دانشجوی کشور اقدام به مصرف سیگار یا قلیان کرده اند.

از سوی دیگر مسوولان وزارت علوم، سازمان امور دانشجویان و دفاتر مشاوره در دانشگاه ها بدون آنکه آمار مشخصی درباره اعتیاد منتشر کنند می گویند سطح اعتیاد در دانشگاه ها کمتر از میانگین اعتیاد در جامعه است.

کارشناسان می گویند : «براین اساس باید بین آنچه که اعتیاد در دانشگاه ها نامیده می شود با آنچه که اعتیاد در جامعه و در عرف تعریف می شود، تفاوت قائل شد و آنها را طبقه بندی کرد. دسته اول گروهی از دانشجویان هستند که تنها برای کنجکاوی یا برای تجربه، دخانیات یا مواد مخدر و الکل را مصرف می کنند. برخی کشورها به دلیل استفاده از تریاک در داروهای کدیین دار، حتی مصرف این داروها بدون دستور پزشک را ممنوع دانسته و از آن به عنوان اعتیاد یاد می کنند.»

دسته دوم دانشجویانی هستند که به صورت تفننی و تنها در مهمانی ها یا گردهمایی های دوستانه اقدام به استعمال سیگار یا قلیان می کنند. اما متاسفانه دسته سوم دانشجویانی هستند که هرچند کمتر از میانگین جامعه اقدام به مصرف منظم مواد مخدر سنتی یا آزمایشگاهی می کنند که این مصرف به وابستگی های جسمی و روانی منجر شده و به آن سوء مصرف اعتیاد می گویند.

آنها می افزایند : «در عرف جامعه ما اما الزاما به کسانی که اقدام به استعمال دخانیات می کنند، معتاد گفته نمی شود و معتادان تنها افرادی دانسته می شوند که مواد مخدر سنتی یا آزمایشگاهی مصرف می کنند. با این حال از آنجایی که مصرف سیگار و قلیان نیز در جامعه ما اقدامی پسندیده نیست، مصرف بالای آنها در جمعیت دانشجویان به عنوان قشر فرهیخته اقدامی مذموم قلمداد می شود.»

یکی از راه های موثر برای کاستن از تعداد هرچند محدود معتادین دانشجو یا دانشجویانی که سوء مصرف دخانیات دارند می تواند تقویت دفاتر مشاوره در دانشگاه ها و انجام منظم مشاوره های روحی و آزمایش های جسمی به همراه افزایش نشاط در دانشگاه ها باشد.