پایگاه خبری اعتیاد

به گزارش پایگاه خبری اعتیاد (ادنا)، در ابتدای پنل دکتر مشتاق از اساتید دانشگاه به تحلیل روانکاوی متن پیام­ها و آنچه امروز در ارتباط‌های پیامکی و به اصطلاح چت رواج پیدا کرده است، پرداخت. او از ویژگی های این نوع ارتباط به فرازمان و مکان بودن آن و جدا شدناین نوع از پیام ها از زبان نوشتار و گفتار و غیره اشاره کرد.

او همچنین به امکان تسری تخلیه تنش­ ها در این نوع از ارتباط غیر حضوری و پتانسیل بالای آن در انتقال تنش روانی اشاره کرد.  دکتر مشتاق در ادامه گفت: کمرنگ شدن اصل زمان در ارتباط به شکل «متن پیام» باعث می شود نقش تفکر در رابطه کم شده و امکان تخلیه سریع هیجانی  بالا رود. او در انتها عصر تکنولوژی را با ویژگی هایی چون فاصله گرفتن از ارتباط زنده  انسانی، ترس از صمیمیت و احساس تنهایی تعریف کرد.

دکتر معارف­ وند در ادامه درباره ابزارهای موجود برای غربالگری و تشخیص قماربازی مشکل­ ساز سخنرانی کرد. این استاد دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، انواع ابزارهای مرتبط با این نوع از اعتیاد را به دو دسته ابزارهای مخصوص نوجوانان و مخصوص بزرگسالان دسته بندی کرد و در یک دسته بندی دیگر بر اساس کارکردی که دارند ابزارهای مخصوص غربالگری، ارزیابی و درمان را معرفی کرد.

دکتر فرنام از اعتیادهای رفتاری مرتبط با تکنولوژی و دنیای مجازی و ابزارهای سنجش آن صحبت کرد. وی مهم ترین نوع از این اعتیاد را اعتیاد به اینترنت دانست. دکتر فرنام از تاریخچه­ طراحی ابزارها و پرسشنامه­ های مورد استفاده در این حوزه توضیحاتی ارائه داد.

وی همچنین گفت: به دلیل فقدان معیارهای تشخیصی دقیق -نظیر آنچه مثلا برای قماراعتیاد گونه و اختلال خوردن  مشخص شده است- تابه حال ابزار دقیقی برای سنجش این نوع از رفتارهای اعتیادگونه طراحی نشده است. از دیگر مشکلاتی که در این زمینه بسیار برجسته است این است که تغییرات در این حوزه به قدری سریع است که ساعات استفاده از اینترنت و انواع کارکردهای آن به گونه ­ای تغییر کرده که اگر امروز از ابزارهای یک یا دو دهه قبل نظیر پرسشنامه یونگ بخواهیم استفاده کنیم، باید بگوییم  اکثریت قریب به اتفاق افراد جامعه به اینترنت اعتیاد دارند.

او در ادامه گفت: از مشکلات جدی در ابزارهای سنجش اعتیاد مرتبط با تکنولوژی و دنیای مجازی این است که معیار تشخیصی و همچنین آسیب‌شناسی فیزیولوژی مشخصی برای آن وجود ندارند. از سوی دیگر در اغلب موارد در خصوص علائم این نوع اعتیاد هیچ توافقی وجود ندارد، در موارد زیادی سوالات کلی است و برای انواع استفاده از اینترنت تفکیک نشده­اند.

به گفته دکتر فرنام در انجام پژوهش­هایی که در این زمینه انجام شده نیز اشکالات عدیده‌ای وجود دارد از جمله این­که سوگیری انتخاب به دلیل اجرای اینترنتی آن بسیار بالاست، اشکالات متدولوژی فراوانی دارد.

همچنین دکتر فرنام به علاقه‌مندان پژوهش در این حوزه پیشنهاد داد که در طراحی و انتخاب پرسشنامه ­ها عنصر زمان را جدی بگیرند. اگر درصدد شیوع سنجی هستند تنها به پرسشنامه اکتفا نکنند و مصاحبه را هم لحاظ کنند؛ در بررسی این نوع رفتار اعتیادگونه به تفکیک استفاده از انواع برنامه ­های اینترنتی، تعاملی و غیر تعاملی بودن آن توجه نمایند و نهایتا از ابزارها و پرسشنامه­ های جدید استفاده کنند.

در انتهای پنل دکتر علیرضا نوروزی توضیحاتی راجع بهTrichotillomania ارائه داد. دکتر نوروزی  انواع اختلالات مربوط به این دسته اختلال را خراش پوست، کندن مو، کندن ناخن، مکیدن انگشت و غیره نام برد. او از تغییراتی که در DSM5در خصوص این دست از اختلالات بوجود آمده صحبت کرد. مثلا اینکه این از اختلالات کنترل تکانه خارج شده و جزء اختلالات وسواسی شناخته می شود. دیگر اینکه در DSM5 از انواع­ «عادتی» این اختلالات در کنار نوع متمرکز آن سخن به میان آمده است.

 پیامدهای این اختلالات هم خود نکته­ جالبی است که در سخنرانی دکتر نوروزی به آن اشاره شد. این موارد شامل اجتناب 60 درصد از افراد مبتلا از رفتن به استخر، آرایشگاه و غیره بود. در 50درصد این افراد  احساس غیر جذاب بودن  داشتند و درصد بالایی از آن­ها از حضور در جاهای پر نور، هوای بارانی و طوفانی اجتناب می کنند.

دکتر نوروزی در ادامه درباره رویکردهای درمانی استفاده شده در این دست از اختلالات توضیحاتی داد و رویکرد شناختی رفتاری را روش کلاسیک درمان آن­ها معرفی کرد. این رویکرد درمانی شامل جمع­آوری اطلاعات و آگاهی رسانی در مرحله اول و تمرین پاسخ رقابتی به عنوان آغاز درمان است.اودرمان­های ذهن­آگاهی، ACT و ABCرا رویکردهای نوین در درمان اختلالات Trichotillomaniaمعرفی کرد که موفقیت خوبی را به دنبال داشته ­اند.