معاون پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور ازتدوین برنامه ارتقا پیشگیری اجتماعمحور در کشور خبر میدهد و میگوید: « کتاب «پیشگیری اجتماعمحور» و کتاب راهنمای آن برای تسهیل گران تدوین شده و تا برای توسعه آموزش برنامه اجتماعمحور مدلی طراحی شده که این مدل تا پایان سال پایلوت خواهد شد.»
محسن روشن پژوه در گفتوگو با خبرنگار پایگاه خبری اعتیاد (ادنا) میگوید: «با توجه به اینکه یکی از اولویتهای اصلی سازمان بهزیستی پیشگیری از آسیبهای اجتماعی و اعتیاد است، معاونت پیشگیری و اعتیاد سازمان بهزیستی کشور هم یکی از اولویتهای اصلی خود را پیشگیری از اعتیاد میداند. به همین جهت در 2 سال گذشته، ارتقا برنامههای پیشگیرانه را در دستور کار خود قرار داده و برنامهای در حوزه پیشگیری تهیه و تدوین کرده است.»
به گفته او در اواخر سال 1392، ابتدا با کمک صاحبنظرانی از سراسر کشور، وضعیت برنامههای پیشگیری محور در کشور تحلیل شد و بهاینترتیب چالشهای اصلی برنامههای پیشگیری استخراج و بر اساس این تحلیل وضعیت، برنامه ارتقا پیشگیری اجتماعمحور آغاز شد.
او میگوید: «تحلیلها نشان دادند که گاهی مفهوم اجتماعمحور و مؤلفههای آن با مسائل عینی و واقعی فاصله داشت بهطوریکه این نیاز ایجاد شد که مفهوم اجتماعمحور و مؤلفههای اجتماعمحور بهدرستی تبیین شوند.»
روشن پژوه میگوید: «چالش دیگری که با آن مواجه شدیم این بود که نه فقط در بهزیستی بلکه در بسیاری از سازمانها و نهادهای دیگر پیشگیری را با آموزش برابر در نظر میگرفتند و گمان میکردند که اگر برنامههای آموزشی برگزار کنند در واقع اقدامات پیشگیرانه انجام میدهند، درحالیکه این دیدگاه درست نیست. اگرچه آموزش یکی از مهمترین راهبردهای پیشگیری است ولی الزاماً به معنی پیشگیری نیست بلکه برای پیشگیری باید اقدامات دیگری هم در کنار آموزش طراحی شود.»
به گفته او بعد از تحلیل وضعیت و استخراج چالشها، برنامه ارتقا پیشگیری اجتماعمحور در سازمان بهزیستی طراحی شد و با استفاده از نظرات کارشناسان و نمایندگان و معاونان استانها، کتابی با عنوان «پیشگیری اجتماعمحور» تدوین شد: «این کتاب که بر اساس آخرین منابع علمی و بر اساس نظر صاحبنظران و خبرگان منطقهای و استانی و ملی مفهوم پیشگیری اجتماعمحور تدوین شده است به عنوان یک منبع علمی در دسترس قرار خواهد گرفت. در این کتاب مشخص شده است که برنامه اجتماعمحور یعنی چه و چه ویژگیهایی باید داشته باشد.»
روشن پژوه میگوید: «برای پیادهسازی دستورالعملهای این کتاب، کتاب راهنمایی هم تدوین شده تا تسهیل گرانی که قرار است برنامههای پیشگیری اجتماعمحور را در محلات شهری و روستایی اجرایی کنند، بتوانند از آن بهره ببرند. این کتاب راهنما و محتوای آموزشی آن در حال حاضر آماده چاپ است.»
معاون پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور توضیح میدهد که بعد از چاپ این کتاب راهنما قرار است محتوای آن در کشور آموزش و توسعه داده شود. برای توسعه آن هم الگویی نیاز است که در فضای اجتماعی و فرهنگی و ساختارهای مدنی و ساختارهای دستگاههای اجرایی کشور قابلاستفاده باشد.
او ادامه میدهد: «برای طراحی این الگو، الگوهای قبلی که برای توسعه آموزش با رویکرد اجتماعمحور در کشور وجود داشت، مورد بررسی قرار گرفت. سپس از استانهای مختلف خواسته شد که نظراتشان را در رابطه با این الگو مطرح کنند تا یک الگوی اولیه در این زمینه طراحی شود. در مرحله بعدی هم قرار شد کارگاه «هماندیشی طراحی الگوی توسعه آموزش در برنامه پیشگیری اجتماعمحور» برای طراحی و نهایی کردن توسعه آموزش در برنامه پیشگیری اجتماعمحور راهاندازی شود.»
به گفته او این کارگاه که در حال برگزاری است، نوعی هماندیشی میان معاونان پیشگیری در سطح کشور است؛ بنابراین میتوان گفت که معاونان پیشگیری کشور از ابتدا در فرایند برنامه پیشگیری اجتماعمحور حضور داشتند، در تحلیل وضعیت از نظرات آنها استفاده شد و در تدوین کتاب راهنما هم مشارکت داشتند و اکنون هم برای کارگاه هماندیشی دعوت شدهاند تا این راه را به پایان برسانند و الگو را نهایی کنند.
روشن پژوه میگوید: «بعد از برگزاری این کارگاه آموزشی دو روزه، الگویی استاندارد برای توسعه آموزش اجتماعمحور در کشور طراحی میشود و سپس این الگو در پایان سال به صورت پایلوت در کشور اجرایی خواهد شد تا مشخص شود این الگو کارآمد بوده یا خیر. بازخوردهایی که در طول این دوره آزمایشی به دست میآید برای بازبینی و ارتقا الگو و در نهایت ارتقا کل برنامه پیشگیری اجتماعمحور که یکی از اولویتهای اساسی سازمان بهزیستی است به کار برده خواهد شد.»
در کارگاه آموزشی، هماندیشی طراحی الگوی توسعه آموزش در برنامه پیشگیری اجتماعمحور که در روزهای 17 و 18 مرداد ماه با حضور معاونان پیشگیری سازمان بهزیستی در حال برگزاری است، 40 معاون استان از سراسر کشور حضور دارند.