به گزارش پایگاه خبری اعتیاد(ادنا)، طی دههها، تحقیقات دارویی در امریکا و سایر کشورها، امکان تولیدواکسنهای ضد اعتیادی را نوید داده بودند که با تحریک کردن یک واکنش هدفدار در سیستم ایمنی بدن عمل میکند. در مطالعهای که در اواخر سال 2014 در ژورنال درمانشناسی دارویی و تجربی (Journal of Pharmacology and Experimental TherapeuticsThe) انتشار یافت، محققان موسسه بهداشت عمومی نروژی امکان استفاده از واکسنهای ایمن درمانی را جهت مقابله با تأثیرات هروئین، یکی از قویترین مواد مخدری که تاکنون وجود داشته است، کاوش نمودند. این محققین استنباط نمودند که امکان توسعه یک واکسن مؤثر هروئین وجود دارد.
اعتیاد به هروئین
همانند کلیه مواد مخدری که بهطور مستقیم از خشخاش به دست میآیند (و کلیه مواد مخدر صنعتی که دارای ترکیبات خشخاش هستند)، هروئین باعث به وجود آمدن تغییرات اساسی در بخشی از مغز تحت عنوان مرکز لذت، میگردد. به دلیل آنکه مصرف هروئین خارج از چارچوب حقوقی و قانونی صورت میپذیرد، هر فردی که بهطور مرتب و طی مدتی آن را مصرف مینماید، میتواند بهآسانی دچار الگوی مصرف بیشازحد شود بطوریکه سبب میگردد تا مرکز لذت پایدار به اندازه کافی تغییر کند تا سیر وابستگی فیزیکی به اوپیوید را هموار ساخته و آغاز نهایی اعتیاد به هروئین را به همراه داشته باشد. یک معتاد به هروئین معمولاً دارای مشکلات جدی هست که شامل عدم توانایی جهت مصرف محدود ماده مخدر، میل به ادامه مصرف آن در محدوده زمانی معین، مصرف هروئین در شرایط کاملاً پرخطر، نیاز به اوردوز ماده مخدر جهت احساس هرگونه تأثیر روانگردان و ظاهر علائم بسیار ناخوشایند ترک آن که باعث بازگشت سریع به مصرف هروئین فعال میشود، میگردند.
در امریکا، بسیاری از مصرفکنندگان هروئین در ابتدا با داروهای اوپیویدی که بهطورمعمول توسط دکترها جهت درمان دردهای جدی یا شدید، سرفه یا اسهال تجویز میشوند، شروع کردند. دلایل اساسی بالقوه تغییر رویه از سو مصرف اوپیویدهای تجویزی به مصرف هروئین عبارتاند از در دسترس بودن گسترده هروئین ارزان در برخی نقاط کشور و مشکل نسبی مربوط به دست آوردن یک منبع ثابت داروهای اوپیویدی.
واکسنهای ایمن درمانی و ضد اعتیاد
سیستم ایمنی بدن در شناسایی، حمله و از بین بردن میکروارگانیسمها مانند باکتریها، ویروسها و قارچها نقش حیاتی ایفا مینماید. بهطورکلی، اصطلاح ایمن درمانی به هرگونه تلاش جهت استفاده از واکسنها یا سایر رویکردها جهت تحریک نمودن سیستم ایمنی بهمنظور واکنش نشان دادن به روشهای خاصی که به افزایش احتمال اینکه فرد از یک بیماری مهم یا مشکل سلامتی بهبودی حاصل نماید، اطلاق میگردد. در زمینه واکسنهای ضد اعتیاد، محققین ایمن درمانی سعی نمودند تا سیستم ایمنی را وادار به شناختن مولکولهای یک ماده مخدر، یا دارویی که در حال گردش در جریان خون بود نمایند، سپس با یک حمله باعث از بین رفتن ماده مخدر موردنظر شده یا اینکه مانع از تحریک تأثیرات روانگردان معمول آن شوند.
واکسن مقابله با اعتیاد به هروئین
در پژوهش منتشرشده در ژورنال درمانشناسی دارویی و تجربی (Journal of Pharmacology and Experimental TherapeuticsThe)، محققین موسسه بهداشت عمومی نروژی از آزمایشات آزمایشگاهی بر روی موشها استفاده نمودند تا به پتانسیل توسعه واکسن ضد اعتیاد به هروئین پی ببرند. دانشمندان در رابطه با توسعه واکسن ضد هروئین با دشواریهای خاصی مواجه شدند، زیرا این ماده مخدر پیش از اثرگذاریاش بر مغز، به تعداد دیگری از اوپیویدها (شامل مورفین ماده مخدر یا دارو) تبدیل میگشت. این بدان معناست که سیستم ایمنی بدن انسان نیازمند شناسایی و حمله به انواع گوناگون مولکولها در جریان خون است تا چنین واکسنی هرگونه تأثیر درمانی واقعی خود را بر جا گذارد.
دو گونه اولیه واکسن وجود دارند: واکسنهای فعال و واکسنهای غیرفعال. واکسنهای فعال باعث میشوند تا سیستم ایمنی بدن «سلولهای جستجوگر و تهاجمی» بیشتری تولید نماید درحالیکه واکسنهای غیرفعال باعث میشوند تا سلولهای موجود سیستم ایمنی بهتر یا بیشتر فعالیت نمایند. محققین نروژی تأثیر واکسن غیرفعال را آزمایش نمودند که دسترسی به مغز را با بزرگ کردن مولکولهای حاصل از تجزیه هروئین مسدود میکردند بطوریکه نمیتوانستند از طریق جریان خون وارد مغز شوند. آنها در آزمایشات خود از یک محصول جانبی ویژه هروئین استفاده نمودند.
محققین دریافتهاند که قادرند مانع از ورود محصولات جانبی هروئین از طریق جریان خون به مغز شوند. این یافته بسیار مهم است تا حدودی به این دلیل که محصولات جانبی که آنها مورد هدف قرار دادند، بیشتر سطح بالای نشئگی را که ابتدا در مصرفکنندگان هروئین ظهور مینماید، تولید مینمایند. آنها معتقدند که این پژوهش نشاندهنده امکان توسعه یک واکسن قابلعرضه در بازار است که قادر است به معتادین به هروئین کمک شایانی نماید. آنها همچنین بر این باورند که چنین واکسنی ممکن است به پیشگیری از پیامدهای مرگبار در افرادی که هروئین را اوردوز میکنند، کمک نماید.
منبع: درمان اعتیاد به مواد مخدر Drug Addiction Treatment