پایگاه خبری اعتیاد

به گزارش پایگاه خبری اعتیاد (ادنا) ، برخی از یادداشت‌ها و تحلیل‌های رسانه‌ای نیز، آموزش و پرورش را متهم به کتمان واقعیت‌ها در زمینه اعتیاد و آسیب‌های اجتماعی می‌کند و در مواردی نیز، بدون مراجعه به مستندات و شواهد عملکردی، مدعی می‌شوند که آموزش و پرورش و مدارس، برنامه‌ای در این زمینه ندارد. در این مطلب تلاش شده است تا رویکرد آموزش و پرورش به پدیده اعتیاد و آسیب‌های اجتماعی و نیز اقدام‌ها و تلاش‌های صورت گرفته در این زمینه، به اختصار تشریح شود. وزارت آموزش و پرورش، آسیب‌های اجتماعی و بویژه پدیده اعتیاد را از جمله مخاطرات مهم تربیتی برای نوجوانان می‌داند که بی‌توجهی به آن می‌تواند همه تلاش‌های تربیتی مدرسه و خانواده را تحت‌الشعاع قرار داده و موجب شکست آن شود و در نتیجه، آینده نسل جوان کشور را دچار خطر کند. به دلیل همین اهمیت است که در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش نیز به ضرورت توجه به مخاطرات تربیتی دانش‌آموزان در زمینه آسیب‌های اجتماعی و رفتارهای پرخطر پرداخته شده است و تکالیفی برای این منظور، تعیین شده است.

وزارت آموزش و پرورش، بر همین اساس، علاوه بر فعالیت‌های عمومی گسترده‌ای که در جهت مصون‌سازی دانش‌آموزان، در قالب کتاب‌های درسی و فعالیت‌های تربیتی دارد، به منظور تمرکز بیشتر در این زمینه، در تشکیلات سازمانی خود، واحد تخصصی با عنوان دفتر مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی را راه‌اندازی کرده است تا مسئولیت رصد مخاطرات، برنامه‌ریزی و اجرای فعالیت‌های تخصصی جهت پیشگیری از اعتیاد و آسیب‌های اجتماعی را به عهده داشته باشد.  عوامل مخاطره‌آمیز و آسیب‌های اجتماعی متعددی، نوجوانان را تهدید می‌کند که مصادیق متنوعی نیز دارند که ما به همه آن‌ها توجه داشته و آن‌ها را رصد می‌کنیم. اما به آنچه توجه و تمرکز ویژه‌ای داریم، موضوع رفتارهای پرخطر نوجوانان است که طیفی را از دخانیات تا مصرف مواد و خشونت، شامل می‌شود و البته در این بین، موضوع مصرف مواد، اولویت بیشتری در برنامه‌ها و اقدام‌های ما دارد.

استدلال ما این است که در گروه سنی نوجوانان، رفتارهای پرخطر، به دلیل اقتضائات سنی و رشدی نوجوانان که خود را در ویژگی‌هایی چون کنجکاوی، خطرجویی، هیجان خواهی و تمایلات مشابه دیگر نشان می‌دهد، به توجه بیشتری نیاز دارند و ممکن است زمینه مخاطرات مهم و آسیب‌های اجتماعی را فراهم کند.  بسیاری از تحلیل‌ها و گزارش‌های رسانه‌ای، کوشش می‌کنند که با درصد و فراوانی، وضعیت آسیب‌های اجتماعی و بویژه اعتیاد را در بین نوجوانان و بویژه در سطح مدارس، تبیین کنند و اغلب نیز خواهان این هستند که آموزش و پرورش، این آمارها را تأیید کند و سرانجام نتیجه می‌گیرند که آموزش و پرورش، چشم خود را روی مخاطرات تربیتی تهدید‌کننده نوجوانان دانش‌آموز بسته است و آمارها را انکار یا کتمان می‌کند.

- ابتدا اینکه، هرگز واقعیت اعتیاد و مخاطرات تربیتی تهدید‌کننده نوجوانان را انکار نمی‌کنیم. نه تنها انکار یا کتمان نمی‌کنیم، بلکه برخورد فعالانه‌ای نیز در این زمینه داریم و با شیوه‌های مختلف، کوشش کرده‌ایم که دانش‌آموزان، والدین و کارکنان را در مورد این مخاطرات، آگاه کنیم. تشکیل یک واحد سازمانی مستقل با نام دفتر مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی و طراحی و اجرای فعالیت‌های تخصصی در زمینه پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی، از این جمله است.

- استدلال ما در مورد آمارهایی که در رسانه‌ها منتشر می‌شود و اغلب نیز با لفظ «دانش‌آموز معتاد» جمع ‌بندی می‌شوند این است که این آمارها، آمارهای خطرپذیری است و نمی‌توان این آمارها را برای لفظ فنی و دقیق اعتیاد به‌کار برد. این آمارها که اغلب نیز، نه بر اساس گزارش‌های میدانی، بلکه براساس پژوهش‌های شیوع شناسی به دست می‌آیند، ابعاد مختلف مصرف، تمایل، زمینه و دسترسی را می‌سنجند و چون از طریق ابزار پرسشنامه جمع‌آوری می‌شوند، از نظر اعتبار و روایی، نیاز به دقت ویژه‌ای دارند. به عبارتی، وابستگی به مواد که دارای مجموعه‌ای از ویژگی‌ها و علائم جسمی، روانی و اجتماعی است را نمی‌توان با چنین ابزارهایی تحلیل کرد و به همین دلیل توصیه می‌کنیم که در اطلاع‌رسانی مربوط به آن، دقت بیشتری صورت گیرد. برخلاف آنچه در رسانه‌ها منتشر می‌شود که ادعا میشود رویکرد آموزش و پرورش در مورد نوجوانان در معرض خطر یا دارای اختلالات مصرف مواد، اخراج از مدرسه و ممانعت از تحصیل است، ما برخوردی کاملاً فنی و حمایتی را نسبت به این دسته از نوجوانان در پیش گرفته‌ایم. به طور مشخص از مهرماه 1392، طرحی را با همکاری ستاد مبارزه با موادمخدر آغاز کرده‌ایم که این دسته از نوجوانان، از خدمات حمایتی آموزشی، روانی، درمانی و اجتماعی برخوردار می‌شوند و پس از دو سال اجرا و بررسی ابعاد مختلف فنی آن، در اردیبهشت ماه 1394، ستاد مبارزه با موادمخدر، وزارت آموزش و پرورش، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان بهزیستی به شیوه نامه‌ای برای این دسته از نوجوانان دست یافته‌اند که چارچوبی برای فعالیت‌های آینده ما خواهد بود.

منبع : روزنامه ایران