ال چاپو دنبال دردسر نيست
شايد وقتي خواكين گوسمان، رهبر بزرگ‌ترين كارتل مواد مخدر مكزيك تصميم گرفت چند ماه پس از فرارش از زندان فوق امنيتي آلتي پلايو، شان پن، بازيگر مشهور امريكايي را در مخفيگاهش بپذيرد و با او درباره احساس خوشايندش از آزادي گفت‌وگو كند، هرگز تصور نمي‌كرد كه پليس با رديابي مسير حركتي پرپيچ و خم اين بازيگر او را شناسايي و روياي آزادي‌اش را گلوله باران كند. خواكين گوسمان، مشهور به ال چاپو در اين مصاحبه گفته است كه در خانواده‌اي بسيار فقير به دنيا آمده و از ١٥ سالگي، نخستين نشانه‌ها براي تبديل شدنش به مرد شماره يك كارتل‌هاي مواد مخدر مكزيك را در خود ديده است. او كه ٢٠ سال است هيچ ماده مخدري مصرف نكرده مدعي است فعاليتش هيچ تاثيري در كم يا زياد شدن آسيب‌هاي ناشي از مصرف مواد مخدر در دنيا ندارد. او درست چند ماه پس از گفت‌وگو با شان پن در يورش نيروهاي كماندوي مكزيك و امريكا بار ديگر دستگير شد. اين مصاحبه در نشريه رولينگ استون امريكا، چند روز پس از دستگيري ال چاپو؛ مردي كه به دليل فعاليت‌هايش باعث مرگ بيش از سه هزار نفر شده است، منتشر شد كه متن فارسي آن را در ادامه مي‌خوانيد.
كودكي شما چگونه گذشت؟
به خاطر دارم از زماني كه شش سالم بود پدر و مادرم بسيار فقير بودند. خوب يادم مي‌آيد چطور مادرم نان درست مي‌كرد تا خانواده ما را تامين كند. من فروشندگي مي‌كردم. پرتقال مي‌فروختم، نوشيدني، شكلات و. . . مادرم هم كارگر سختكوشي بود. خيلي كار مي‌كرد. ما ذرت و لوبيا مي‌كاشتيم. من از هيزم و گله مادربزرگم مراقبت مي‌كردم.
شما چگونه وارد بازار مواد مخدر شديد؟
من وقتي ١٥ سالم بود وارد بازار مواد مخدر شدم. جايي كه من از آنجا مي‌آيم شهر باديراگواتو است. من آنجا در يك مزرعه به اسم لاتونا بزرگ شدم. در آنجا فرصت شغلي وجود نداشته و ندارد. تنها راهي كه مي‌شد در آنجا پول درآورد و زنده ماند، كشت خشخاش و ماريجوانا بود. من هم در آن سن و سال شروع به كاشت و فروش ماريجوانا كردم. اين تنها چيزي است كه مي‌توانم به شما بگويم.
چطور آنجا را ترك كرديد و راه‌تان را پيش گرفتيد؟
وقتي ١٨ سالم بود، از مزرعه‌مان به سمت كوليا كان رفتم و از آنجا به گوادالاجارا. ولي هميشه به ديدن مزرعه‌مان مي‌رفتم حتي تا به امروز چون مادر من كه خدا را شكر هنوز زنده است در مزرعه‌مان زندگي مي‌كند كه نامش لاتونا است و همين!
زندگي خانواده شما از آن زمان تا به امروز چطور پيش رفته؟
خيلي خوب! بچه‌هاي من، برادرهاي من، خواهرزاده‌ها و برادرزاده‌هاي من، همه خيلي خوب پيش رفتيم. خيلي طبيعي و خوب.
حالا كه آزاد هستي، چه تاثيري روي شما گذاشته است؟
آزاد بودن خوشحالي دارد. آزادي خيلي خوب است. فشار براي من طبيعي است چون سال‌هاست كه بايد در همه جا مراقب خود باشم. من احساس نمي‌كنم كه چيزي سلامتي من را به خطر انداخته باشد. آزادي احساس خوشايندي است.
آيا اين درست است كه مي‌گويند مواد مخدر بشريت را نابود مي‌كند و به آن آسيب جدي مي‌زند؟
اين يك حقيقت است كه مواد مخدر نابود مي‌كند. بدبختانه جايي كه من بزرگ شدم هيچ راه ديگري براي زنده بودن نبود و هنوز هم نيست. در شرايط اقتصادي ما هيچ راهي براي كار كردن نيست كه بشود يك زندگي را درست كرد.
آيا فكر مي‌كنيد اين حقيقت دارد كه شما مسوول سطح بالايي از اعتياد در جهان هستيد؟
نه اين درست نيست. چون روزي كه من نباشم هم قرار نيست قاچاق مواد مخدر كاهش پيدا كند. نه اين حرف غلط است.
آيا تجارت مواد مخدر شما وقتي در زندان هم بوديد رشد و پيشرفت داشت؟
همه‌چيز به همان صورت هست. هيچ چيزي كمتر يا بيشتر نشده.
درباره خشونت وابسته به اين طور فعاليت‌ها چه مي‌توانيد بگوييد؟
بعضي از آدم‌ها از قبل با مشكل بزرگ شده‌اند و هميشه حسادت وجود دارد. آنها درباره هم اطلاعات زيادي دارند و اين باعث خشونت مي‌شود.
آيا شما خودتان را فرد خشني مي‌دانيد؟
نه هرگز.
آيا شما به خشونت تمايل داريد يا آن را به عنوان آخرين راه‌حل استفاده مي‌كنيد؟
همه كاري كه من مي‌كنم دفاع از خودم است و نه بيشتر. اما آيا اين من هستم كه دعوا را شروع مي‌كنم؟ هرگز.
نظر شما درباره شرايط مكزيكو چيست؟ چه چشم‌اندازي براي اين شهر هست؟
قاچاق مواد مخدر از قبل بخشي از فرهنگ ما است كه از اجداد ما رسيده است. البته نه فقط در مكزيكو. اين يك موضوع جهاني است.
آيا شما فعاليت‌ها و سازمان خودتان را يك كارتل در نظر مي‌گيريد؟
نه هرگز، به هيچ‌وجه چون آدم‌هايي كه زندگي شان را وقف اين فعاليت‌ها مي‌كنند به من وابسته نيستند.
اين تجارت از وقتي كه شروعش كرديد تا امروز تغيير كرده؟
خيلي تغيير كرده. امروزه مواد مخدر بسياري وجود دارد اما در گذشته تنها موادي كه ما مي‌شناختيم ماريجوانا و خشخاش بود.
چه تفاوتي بين مردم امروز و قديم وجود دارد؟
تفاوت خيلي زيادي است چون امروز روستاها هر روز بزرگ‌تر مي‌شوند و جمعيت زياد مي‌شود و راه و روش مختلفي براي فكر كردن وجود دارد.
چشم‌انداز اين تجارت چيست؟ آيا شما فكر مي‌كنيد يك روز از بين مي‌رود يا رشد مي‌كند؟
نه هيچ‌وقت پايان نمي‌پذيرد چون هرچقدر زمان بيشتر مي‌گذرد ما مردم همه بيشتر مي‌شويم و اين هيچ‌وقت تمام نمي‌شود.
آيا شما فكر مي‌كنيد فعاليت‌هاي تروريستي در خاورميانه به هر شكلي ممكن است آينده قاچاق مواد مخدر را تحت تاثير قرار دهد؟
نه به هيچ‌وجه تغييري ايجاد نخواهد كرد.
شما ديديد روزهاي پاياني پابلو اسكوبار - رهبر بزرگ‌ترين كارتل مواد مخدر كلمبيا كه در درگيري با پليس كشته شد - چطور بودند؟ شما روزهاي پاياني خودتان را با توجه به اين تجارت چطور مي‌بينيد؟
من مي‌دانم كه يك روزي خواهم مرد. البته اميدوارم كه به دلايل طبيعي بميرم.
دولت ايالت متحده امريكا فكر مي‌كند دولت مكزيك نمي‌خواهد شما را دستگير كند بلكه مي‌خواهد شما را بكشد، شما چه فكر مي‌كنيد؟
نه من فكر مي‌كنم اگر آنها من را پيدا كنند، مطمئنا دستگيرم مي‌كنند.
فكر مي‌كنيد چه تاثيري اين فعاليت‌ها روي مكزيكو دارد؟ فكر مي‌كنيد مي‌تواند تاثيرات قابل توجهي داشته باشد؟
نه هرگز، به هيچ‌وجه.
چرا؟
چون قاچاق مواد مخدر فقط به يك نفر بستگي ندارد، به آدم‌هاي خيلي زيادي ربط دارد.
نظر شما درباره اينكه اينجا چه كسي بايد مورد سرزنش قرار بگيرد چيست؟
آن كساني كه مواد مخدر را مي‌فروشند، كساني كه استفاده مي‌كنند و براي بازار ايجاد تقاضا مي‌كنند.
رابطه بين توليد، فروش و مصرف چيست؟
اگر هيچ مصرفي نبود، هيچ فروشي هم نبود و اين يك حقيقت است كه مصرف روز به روز دارد بيشتر و بيشتر مي‌شود و اين باعث فروش بيشتر مي‌شود.
ما هر روز مي‌شنويم كه خيلي از ميوه‌ها براي سلامتي خوب است اما هيچ‌وقت نمي‌شنويم كه كسي براي مواد مخدر تبليغ كند، آيا شما تا به حال براي تشويق عموم به مصرف مواد مخدر كاري كرديد؟
نه، هرگز. اين باعث جلب‌توجه مي‌شود. مردم به يك صورتي مي‌خواهند بدانند كه مواد مخدر چه احساسي مي‌دهد و چه مزه‌اي مي‌دهد و اينطوري است كه اعتياد رشد پيدا مي‌كند.
آيا شما هيچ آرزويي داريد؟ آيا شما آرزو مي‌كنيد؟
هر چيزي كه طبيعي باشد اما هر روز آرزو كردن و رويا ديدن، خير.
پس شما بايد يكسري آرزوهايي داشته باشيد. شايد اميدواريد كه بيشتر زندگي كنيد.
من مي‌خواهم روزهايي را كه خدا به من داده در كنار خانواده‌ام زندگي كنم.
اگر مي‌توانستيد جهان را تغيير بدهيد، اين كار را مي‌كرديد؟
براي من همين شرايطي كه هست خوب است و خوشحالم.
رابطه شما با مادرتان چطور است؟
عالي، خيلي خوب است.
آيا اين رابطه محترمانه است؟
احترام و محبت و عشق.
شما آينده پسران و دختران خودتان را چطور مي‌بينيد؟
خيلي خوب، آنها درست پيشرفت مي‌كنند، خانواده من محكم و با هم هستند.
زندگي‌تان چطور؟ چطور تغيير كرد؟ از وقتي كه فرار كرديد چطور زندگي كرديد؟
با كلي خوشحالي به خاطر آزادي‌ام.
آيا تا حالا مواد مخدر استفاده كرده‌ايد؟
نه اما سال‌ها قبل امتحان‌شان كردم اما معتاد نيستم.
چقدر قبل؟
من در ٢٠ سال اخير هيچ ماده مخدري استفاده نكرده‌ام.
آيا اين نگران‌تان نكرد كه با فرارتان ممكن است خانواده تان را در معرض خطر قرار بدهيد؟
بله نگرانم كرد.
براي فرار اخيرتان آيا آزادي تان را به يك قيمتي خريديد؟ مثلا به قيمت جان يك نفر؟
من هيچ‌وقت به صدمه زدن به كسي فكر نكردم. همه كاري كه من كردم اين بود كه از خدا بخواهم و كارها روبه‌راه شد. همه‌چيز عالي بود. من اينجا هستم. خدا را شكر.
دو دفعه‌اي كه شما فرار كرديد بايد گفته شود كه هيچ خشونتي نداشت؟
با من اينطوري نشد اما در شرايط ديگر ديديم كه طور ديگري اتفاق افتاده اما اينجا ما از هيچ خشونتي استفاده نكرديم.
با توجه به چيزهايي كه در مكزيكو درباره شما گفته شده چه پيام‌هايي دوست داريد به مردم بگوييد؟
اين طبيعي است كه مردم احساسات مبهم و درهمي داشته باشند چون بعضي‌ها من را مي‌شناسند و بعضي‌ها هم نه. به خاطر همين است كه مي‌گويم طبيعي است. آنهايي كه من را نمي‌شناسند مي‌توانند شك كنند كه آيا من آدم خوبي هستم يا نه.
اگر من از شما بخواهم تصور كنيد كه ال چاپو نيستيد و به جاي آن كسي هستيد كه آن را بهتر از هركس ديگري در اين جهان مي‌شناسد، چطور خودتان را معرفي مي‌كنيد؟
اگر او را مي‌شناختم مي‌گفتم او كسي است كه به هيچ‌وجه و به هيچ‌وجه دنبال دردسر نيست.
مترجم: نرگس مرادي
ال‌چاپو كيست؟
يزدان مرادي/ شصت و هفتمين مرد ثروتمند دنيا در زندان فوق امنيتي «آلتي پلايو» مكزيكو سيتي نگهداري مي‌شود. او خواكين گوسمان، مشهور به ال‌چاپو (كوتوله) رهبر بزرگ‌ترين كارتل مواد مخدر مكزيك و جهان است كه يك ماه پيش، پس از فرار خارق‌العاده‌اش از زندان «آلتي پلايو» بار ديگر در عمليات پيچيده و مشترك پليس مكزيك و امريكا دستگير شد.
تصاويري كه از چگونگي فرار او از زندان منتشر شده، نشان مي‌دهد، درست زماني كه اين زنداني با خيالي آسوده در سلول خود نشسته بود و كتاب مي‌خواند، تعدادي از اعضاي باندش در حال حفر تونلي پيشرفته در كف زندان بودند تا نقشه فرار رهبرشان را عملي كنند. با اين حال اين نقشه بدون همكاري ماموران زندان امكانپذير نبود. سه زندانبان كه با ال‌چاپو براي فرار همكاري كرده بودند پس از دستگيري از سوي پليس اعتراف كردند كه از آخرين ثانيه‌هاي حضور او در زندان خبر داشتند. تونلي كه ال‌چاپو از طريق آن از زندان گريخته بود دست كم ١٠ متر عمق و 1.5 كيلومتر طول داشت و در ساخت آن از تجهيزات پيشرفته حفر استفاده شده بود. ورودي اين تونل دقيقا زير دوش حمام سلول ال‌چاپو قرار داشت و او در روز فرار، با پايين رفتن از آن به راحتي از زندان گريخت و با يك فروند هليكوپتر كه انتظار او را مي‌كشيد به سمت مخفيگاهش پرواز كرد. تحقيقات پليس فاش كرده كه او 2.5ميليون دلار براي فرار پرداخت كرده است. نقشه فرار ابتدا با خريد زمين و ساختماني نيمه‌كاره در 1.5كيلومتري زندان از سوي مردي به نام «الپاستور» (يكي از اعضا باند) شروع شد. هرچند الپاستور پس از دستگيري مدعي شده بود كه قصد ساختن داروخانه در اين زمين را داشته اما هرگز اينطور نبود. در ظاهر عده‌اي از كارگران از ماه‌ها پيش مشغول حفر كانال به بهانه لوله‌كشي به اين ساختمان بودند اما گروهي هم از زير ساختمان به حفر تونل تا پاي زندان مشغول شدند تا نقشه فرار اجرا شود. براي عملي شدن نقشه فرار سه نفر از اعضاي باند ال‌چاپو نيز به آلمان فرستاده شده و آموزش‌هاي تخصصي ديده بودند.
مخفيگاه رهبر بزرگ‌ترين كارتل مواد مخدر مكزيك، مدتي كوتاه پس از مصاحبه او با شان‌پن، بازيگر مشهور امريكايي مورد يورش نيروهاي پليس مكزيك قرار گفت. مقامات اعلام كرده‌اند با رديابي مسير حركتي شان‌پن موفق به شناسايي آخرين مخفيگاه ال‌چاپو شده و بلافاصله عمليات دستگيري او را به جريان انداخته‌اند. ال‌چاپو پيش از اين نيز يك بار ديگر در سال ٢٠٠١ با پنهان شدن در سبد لباس‌هاي كثيف زندانيان، از زندان امنيتي بندر «گراند» مكزيك فرار كرده بود.
اين همه فرار از زندان، تنها بخش كوچكي از زندگي اين تبهكار بينالمللي است. او مردي ٥٨ساله با ١٦٨ سانتي‌متر قد و ٧٥ كيلو وزن است كه به گفته خودش «بيشترين قاچاق هرويين و كوكايين به امريكا از طريق باند او انجام مي‌شود.» نشريه فوربز امريكا درآمد خالص او را بيش از يك ميليارد دلار در سال برآورد كرده است. فعاليت اعضاي باند ال‌چاپو در حداقل ٥٠ كشور دنيا نيز باعث شده است تا سازمان مبارزه با مواد مخدر امريكا، نام او را در ليست قدرتمندترين رهبران گروه‌هاي جرايم سازمان‌يافته قاچاق مواد مخدر جهان قرار دهد. در پي آخرين فرار او از زندان فوق امنيتي آلتي پلايو در مكزيك، پليس اين كشور جايزه سه ميليون و ۸۰۰ هزار دلاري براي كسي كه اطلاعي از مخفيگاه او در دست داشته باشد تعيين كرده بود. پليس ملي السالوادور، هندوراس و گوآتمالا نيز نيروهاي مرزباني‌شان را در حالت آماده‌باش قرار دادند تا از حمله احتمالي قاچاقچيان به خود جلوگيري كنند.
دايره فعاليت بزرگ‌ترين رهبر كارتل مواد مخدر مكزيك در زمينه قاچاق مواد مخدر و اهميت مبارزه با آن، چنان وسيع است كه رييس‌جمهور مكزيك ترجيح داد خبر دستگيري دوباره او در ژانويه امسال - پس از شش ماه فرار از زندان آلتي پلايو- را شخصا به اطلاع مردم اين كشور برساند. انريكه پنيا نيتو، در فاصله اندكي پس از يورش موفق نيروهاي پليس به مخفيگاه ال‌چاپو و دستگيري‌اش در حساب توييتر خود نوشت: «ماموريت انجام شد. خواكين گوسمان - ال‌چاپو- دستگير شد.»بزرگ‌ترين رهبر باندهاي بينالمللي قاچاق مواد مخدر مكزيك، هنگام دستگيري، در خانه‌اي در ايالت سينالوي شمال غرب مكزيك مخفي شده بود كه مورد يورش و تيراندازي نيروهاي پليس قرار گرفت.
او پس از تبادل آتش سنگين با ماموران و كشته شدن پنج نفر از اعضاي باندش، همراه شش نفر ديگر تسليم و بار ديگر به زندان آلتي پلايو، همانجا كه شش ماه پيش در عمق ١٠متري‌اش، تونلي1.5كيلومتري حفر كرده بود، منتقل شد. نيروهاي امنيتي مكزيك سه ماه قبل از آن نيز مخفيگاه ال‌چاپو را شناسايي كرده و به آن يورش برده بودند اما در دستگيري او كه از ناحيه صورت و پا مجروح شده بود ناكام ماندند. زندگي پرفراز و نشيب ال‌چاپو نگاه داستان‌نويسان و كارگردانان بزرگ سينما را نيز به خود جلب كرده است تا آنجا كه رديلي اسكات، فيلمساز انگليسي از قصد خود براي به تصوير كشيدن آن خبر داده است. با اين حال تنها فردي كه توانسته با رهبر بزرگ‌ترين كارتل مواد مخدر مكزيك دور يك ميز بنشيند و گفت‌وگو كند، شان‌پن، بازيگر مشهور امريكايي است كه مدتي پس از فرار ال‌چاپو از زندان، در جنگلي در مكزيك با او ديدار كرد. مجله رولينگ استون امريكا كه اين گفت‌وگو را تنها چند روز پس از دستگيري دوباره ال‌چاپو منتشر كرده نوشته است كه اين مصاحبه در اعماق جنگل در محلي كه جغرافيايش را فاش نخواهد كرد انجام شده و شان‌پن در حالي كه حدود ۱۰۰ گماشته ال‌چاپو او را محاصره كرده بودند با ال‌چاپو گفت‌وگو كرده است. ال‌چاپو در اين مصاحبه خود را «بزرگ‌ترين تامين‌كننده مواد مخدر در جهان و امريكا» معرفي كرده و گفته است «ناوگاني از هواپيما و زيردريايي دارد»
انتشار اين گفت‌وگو واكنش‌هاي متعددي از سوي مقامات كشورهاي مكزيك و امريكا به دنبال داشته است. يك مقام كاخ سفيد آن را «خشم‌آور» توصيف كرده و گفته است: «ما در اين كشور – امريكا – شاهد اپيدمي اعتياد به هرويين و مواد مخدر هستيم. اين اقدام متكبرانه درباره اينكه او چقدر هرويين به جهان از جمله ايالات متحده صادر مي‌كند خشم‌آور است. با اين همه اكنون ال‌چاپو پشت ميله‌هاي زندان است، جايي كه بايد باشد.» اشاره او به آن بخش از صحبت‌هاي ال‌چاپو است كه خود را «بزرگ‌ترين تامين‌كننده هرويين، متامفتامين، كوكايين و ماريجوانا در جهان» از جمله امريكا دانسته بود.
چند ماه پس از اين گفت‌وگو، روياي آزادي بزرگ‌ترين رهبر كارتل مواد مخدر مكزيك و جهان در يورش مسلحانه نيروهاي امنيتي به مخفيگاهش، گلوله‌باران شد. رييس زندان آلتي پلايو كه ال‌چاپو شش ماه پيش موفق به فرار از آن شده بود او را خسته و افسرده توصيف كرده و گفته است: «وقتي به زندان منتقل شد خيلي غمگين بود، خيلي بيشتر از غمگين، او خسته بود، خسته از هميشه در فرار بودن. ما نسخه‌اي از رمان «دن كيشوت» را به او داديم چون معتقديم كتاب فوق‌العاده‌اي است و مي‌تواند به رفع خستگي و افسردگي‌اش كمك كند. بايد چنين تفكراتي را در اختيارش بگذاريم.» ال‌چاپو درحالي مشغول خواندن اين كتاب شده است كه پيش از اين در گفت‌وگويش با شان پن گفته است: «آزاد بودن خيلي خوب است. و به آدم احساس خوشايندي مي‌دهد. فشار براي من طبيعي است چون سال‌هاست كه مراقب خودم هستم.»
واكنش‌ها به دستگيري ال‌چاپو
يك مقام كاخ سفيد: اين مصاحبه خشم آور است. اينكه او – ال چاپو – با تكبر مي‌گويد چقدر هرويين به جهان، از جمله ايالات متحده، صادر مي‌كند خشم آور است. با اين همه اكنون ال چاپو پشت ميله‌هاي زندان است، جايي كه بايد باشد.
شان پن، مصاحبه‌كننده با ال چاپو: خبرنگاران منتقد اين مصاحبه به من حسادت مي‌كنند. ما مطلبي داشتيم كه همه رسانه‌هاي دنيا مي‌خواستند آن را داشته باشند. نيت ابتدايي او استفاده از اين ديدار براي شروع گفت‌وگو درباره جنگ مواد مخدر بود. ما همه تمركز، انرژي و ميلياردها دلار خود را روي «آدم بد» مي‌گذاريم اما نتيجه چه مي‌شود؟ جز اينكه يك مرگ ديگر خواهيم داشت؟
ماريو بارگاس يوسا، برنده جايزه نوبل ادبيات: مصاحبه شان پن با ال چاپو افتضاح و نمايشي از خودپرستي افسار گسيخته است. شان پن در اين مصاحبه با كسي همدردي كرده كه فعاليت‌هايش جان ٣٠٠٠ نفر را گرفته و بي‌عدالتي‌ها و خشونت‌هاي زيادي را رقم زده است.
منبع: روزنامه اعتماد
پایان پیامنظرسنجی
به نظر شما ، توزیع متادون در داروخانه‌ها به نفع روند درمان اعتیاد است؟
مصاحبه های اختصاصی
کتابخانه
