پایگاه خبری اعتیاد

 یک فرد نرمال شروع به مشروب خوردن می‌کند تا اندازه‌ای که یک رابطه، یک شغل یا یک زندگی را نابود می‌کند. سؤال اینجاست که این مسئله چگونه و چرا اتفاق می‌افتد؟ غالباً جامعه پزشکی در حال کشف این نکته است که افراد دارای مشکلات مصرف مواد مخدر احتمالاً از یک چنین مشکلی اما متفاوت تحت عنوان اختلال کنترل تکانه (ICD) رنج می‌برند. اگرچه کلیه افرادی که دارای مشکلات مربوط به مصرف الکل یا سایر مشکلات اعتیاد هستند، از این مشکل رنج نمی‌برند، مهم است بدانیم چگونه این دو مشکل مرتبط هستند.

به گزارش پایگاه خبری اعتیاد (ادنا)و به نقل از ریکاوری ری استارت، یک فردی که دارای اختلال کنترل تکانه است، مایل است تا به خود و دیگران آسیب برساند. این فرد که تسلیم امیال خود شده است، در رابطه با عاقبت کار خود فکر نمی‌کند یا اگر هم‌فکر کند، بسیار کم است. آن‌ها دارای مشکل کنترل امیالشان هستند درحالی‌که دیگران قادر به کنترل آن‌ها می‌باشند.

رفتارهای فردی که از اختلال کنترل تکانه رنج می‌برد، می‌تواند منجر به بار آوردن عواقب ناگوار در کلیه حوزه‌های زندگی شود. روابط، مشاغل و اقتصاد متأثر می‌شوند و این مشکل می‌تواند چنانچه سبب قانون‌شکنی شود، عواقب حقوقی نیز به بار آورد. اختلال کنترل تکانه معمولاً از طریق مشکلاتی همانند اعتیاد به قمار، جنون ایجاد حریق، اعتیاد به رابطه جنسی و خرید اجباری خود را نشان می‌دهد. علاوه بر این، سو مصرف مواد یک مشکل معمول در میان کسانیکه دچار تکانش هستند، بشمار می‌آید.

ارتباط میان الکلیسم و اختلال کنترل تکانه

چندین روش به ارتباط میان مصرف الکل و اختلال کنترل تکانه می‌پردازند. برخی از کسانیکه از این مشکل رنج می‌برند، از خواص کند کننده الکل استفاده می‌نمایند تا تکانه‌های خطرناکشان را مدیریت و کنترل نمایند که منجر به سو مصرف الکل می‌شود.

علاوه بر این، مصرف الکل اغلب با سبک زندگی فردی که دارای اختلال کنترل تکانش است، ارتباط تنگاتنگی دارد. به‌عنوان‌مثال، فردی که به روابط جنسی اعتیاد دارد، ممکن است زمان خود را در بارها یا کلوپ‌های شبانه صرف نماید، جاهاییکه الکل به صورت آزاد موجود است؛ و درنهایت، خودانگیختگی عاطفی فرد دچار این اختلال می‌تواند به صورت طبیعی منجر به زیاده‌روی در مصرف الکل شود و همچنین افزایش احتمال عود سو مصرف الکل را به همراه داشته باشد.

فارغ از نحوه‌ای که اختلال کنترل تکانش منجر به سو مصرف الکل می‌شود، واضح است که مصرف الکل اغلب رفتار تکانشی فرد را بدتر می‌کند زیرا بازدارنده‌های مربوطه را کاهش می‌دهد. درحالی‌که در وهله نخست ممکن است به نظر آید که آن تمایل تکانه‌ای را کند می‌نماید، درنهایت مهارت‌های تصمیم‌گیری‌شان از کار می‌افتند و توانایی کنترل صحیح تکانه‌ها از دست می‌رود.

علائم و رفتارهای اختلال کنترل تکانه

هرکسی که از اعتیاد به الکل رنج می‌برد، دارای اختلال کنترل تکانه‌ای نیست، اما رابطه متقابلشان قوی است و دانستن علائم و رفتارهایی که در فرد دچار این مشکل بروز می‌نمایند، می‌تواند بسیار مفید باشد. الگوی خاصی در مورد رفتار اختلال کنترل تکانه وجود دارد که دارای 5 مرحله هست. درحالی‌که مراحل 4-1 تقریباً همواره در رفتار اختلال کنترل تکانه به چشم می‌خورند، احتمال وقوع مرحله 5 هم وجود دارد و هم ندارد. 5 مرحله رفتار اختلال کنترل تکانه عبارت‌اند از:

1.  یک تکانش در فرد شکل می‌گیرد که به صورت بالقوه مضر یا خطرناک است

2.  تنش که میزان تب فرد را بالا می‌برد

3.  فرد دارای اختلال کنترل تکانه‌ای بر اساس تکانه عمل می‌نماید و درنتیجه احساس لذت، خشنودی و رضایت می‌نماید

4.  فرد از میل تکانه‌ای، آرامش را تجربه می‌کند

5.  احساسات شدید گناه و ندامت احتمالاً در فرد شکل می‌گیرند

فرد دارای اختلال کنترل تکانه که به خرید کردن اعتیاد دارد ممکن است 5 مرحله را در این راه تجربه نماید. در وهله نخست، آن‌ها میل شدیدی به خرید کردن پیدا می‌کنند علیرغم این حقیقت که پول کافی ندارند و مهلت پرداخت کرایه‌خانه فرا رسیده است. این تنش در آن‌ها افزایش پیدا می‌کند تا سرانجام آن‌ها تمام پول خود را خرج می‌کنند. پس‌ازآنکه آن‌ها به‌طور غیرقابل‌کنترلی چندین جنسی را که گمان می‌کردند نیاز دارند، خریداری کردند، خوشحال می‌شوند و احساس رضایت می‌کنند. اگرچه در حال برگشت به منزل، متوجه می‌شوند که دیگر پولی جهت پرداخت کرایه‌خانه این ماه را ندارند و احساس شدید ندامت و گناه می‌کنند.

درحالی‌که عواقب مربوطه می‌توانند متفاوت باشند، چنانچه فردی دچار اختلال کنترل تکانه باشد، تقریباً همواره در چهار مرحله اول می‌چرخد و احتمالاً مرحله پنجم. چنانچه فردی از این اختلال رنج می‌برد و سابقه سو مصرف الکل دارد، در صورت مصرف مجدد الکل، همین چرخه را طی می‌کند. فرد ممکن است بدون مصرف الکل ماه‌ها ادامه دهد و ناگهان تکانه مصرف الکل بروز می‌نماید. میل فرد پایین می‌آید اما تنش افزایش می‌یابد تا زمانی که وی به چیز دیگری غیر از الکل نمی‌تواند فکر کند. سرانجام، فرد با مقدار کم شروع به مصرف می‌نماید و به مصرف بی‌رویه می‌انجامد. او احساس خوبی پیدا می‌کند و تنش از بین می‌رود. صبح روز بعد بیدار می‌شود و تعجب می‌کند که چه پیش‌آمده است و احساس بدی پیدا می‌کند.

دلایل و ریسک‌های مربوطه

اختلال کنترل تکانه می‌تواند درنتیجه مشکلات محیطی، روانی یا پزشکی رخ دهد. تحقیقات به‌عمل‌آمده حاکی از آن است که افراد دچار ویژگیهای تکانشی از عدم تعادل شیمیایی شامل دوپامین، سروتنین و اسید گاما آمینو در بدنشان رنج می برند. الکل می تواند اثرات این مواد شیمیایی را افزایش دهد و بواسطه آنکه عدم تعادل شیمیایی اغلب از والدین به فرزندان می رسد، همچنین ارتباط قوی با ژنتیک وجود دارد. استرس و اضطراب نقش مهمی در این اختلال بازی می کنند و سبب می شوند که احتمال اینکه چرخه تکانش تحریک شود، بیشتر شود.

افرادی که از الکلیسم رنج می برند و با این اختلال تحریک می شوند، مستعد بسیاری از مشکلات سلامتی مربوط به اعتیاد می شوند که عبارتند از:

·  بیماری قلبی و سکته مغزی

·  بیماری تنفسی

·  بیماری کبدی

·  خطر مصدومیت‌های اتفاقی

·  افسردگی، اضطراب و احتمال خودکشی

·  سرطان

درمان و پیشگیری

چنانچه فردی که موردعلاقه شماست از سو مصرف الکل ناشی از اختلال کنترل تکانه رنج می‌برد، امیدواری به درمان وی وجود دارد زیرا مؤثرترین درمان رفتاردرمانی است و اولین و مهم‌ترین مرحله شناسایی مشکل است و تعهد به کار کردن در راستای غلبه بر آن است. هم درمان روانی فردی و هم‌گروه‌های اعتیاد مانند الکلی‌های گمنام قادرند جهت پرداختن به زمینه‌های خاص نگرانی و همکاری در راستای تغییر و کنترل رفتارهای فرد موردنظر مثمر ثمر باشند. وی همچنین می‌تواند از داروهای ضد افسردگی که به تنظیم عدم تعادل شیمیایی کمک می‌کنند و تکانه‌ها را کنترل می‌نمایند، استفاده نماید.

در پایان، رفتاردرمانی می‌تواند در راه پیشگیری از حالت‌های اختلال کنترل تکانه‌ای بسیار مثمر ثمر باشد، به ویژه آن‌هایی که از طریق مصرف بی‌رویه به وجود می‌آیند. از طریق رفتاردرمانی، فرد می‌تواند بیاموزد تا چگونه از تقویت‌کننده‌های مثبت و منفی استفاده نماید تا کمک شود تا چرخه زمین‌گیر کننده اختلال کنترل تکانه را متوقف سازد. مدیتیشن، یوگا و سایر تکنیکهای معنوی نیز قادرند به فرد کمک نمایند تا استراتژی‌های بهداشتی برطرف سازی تکانه‌ها را جهت احیای مجدد بیاموزد.

منبع: ریکاوری ری استارت Recovery Restart 

مترجم: داریوش پویان